Page 4 - فصل هشتم-مفاخر و مشاهیر/ استان کردستان

‫مفاخر و مشاهیر‪4/‬‬

‫حسینی‪ ،‬سیدعلی‬
‫از چهرههای مذهبی در تاریخ معاصر کامیاران است‪ .‬سیدعلی فرزند سیدعبدالله در سال ‪ 1298‬در روستای لون سادات‬
‫از توابع کامیاران به دنیا آمد‪ .‬پس از پایان تحصیلات حوزوی در مدرسة علوم دینی روستای لون به کار کشاورزی مشغول‬
‫شد و در کنار کشاورزی‪ ،‬به تدریس علوم اسلامی در مدرسة علوم دینی روستا پرداخت‪ .‬او همچنین‪ ،‬امامت جماعت مسجد‬
‫روستا را نیز بر عهده داشت‪ .‬وی دارای اجازه افتاء و تدریس بود‪ .‬ازجمله سوابق خدمات وی به امامت جمعة اهل سنت‬
‫سنندج‪ ،‬نمایندة سنندج در مجلس شورای اسلامی و نمایندگی مردم کردستان در اولین دورة مجلس خبرگان رهبری اشاره‬

‫میشود (علیخانی‪.)110 :1393 ،‬‬

‫حکام بانه‬
‫پس از ورود اسلام به ایران و توسعة آن در جایجای ایران و کردستان‪ ،‬حکام بانه نیز بدون جنگ و خونریزی و با میل‬
‫و رغبت خود به اسلام گرویدند و به این دلیل امرای بانه به اختیارالدینی شهرت یافتند (روحانی‪ ،1390 ،‬ج‪ .)403 :3 .‬میرزابیگ‬
‫فرزند میرمحمد‪ ،‬نخستین امیر معروف بانه بود که در اواسط قرن دهم‪ ،‬حاکم بانه شد‪ .‬میرزابیگ‪ ،‬داماد بیکهبیگ‪ ،‬والی اردلان‬
‫بود‪ .‬در طول حکومت میرزابیگ‪ ،‬شخصی به نام سلطان علیبیگ غنلیج بهمنظور غصب حاکمیت به بانه هجوم آورد که با‬
‫کمک والی اردلان این غائله پایان یافت و میرزابیگ تا پایان حیات با آسودگی مشغول فرمانروایی شد‪ .‬وی پنج پسر به‬
‫نامهای بداغبیگ‪ ،‬سلیمانبیگ‪ ،‬غازیخان‪ ،‬میرمحمد و اوغورلو داشت‪ .‬پس از مرگ میرزابیگ بهترتیب بداغبیگ‪،‬‬
‫سلیمانبیگ‪ ،‬بدربیگ‪ ،‬اسکندرسلطان‪ ،‬نوراللهخان‪ ،‬عبدالکریمخان‪ ،‬یونسخان و محمدخان (حَمَهخان) حاکمیت بانه را بر‬
‫عهده داشتند‪ .‬آخرین حاکم بانه‪ ،‬محمدخان بانه بود که تا اوایل جنگ جهانی اول عهدهدار آن بود‪ .‬در ایام حاکمیتش با‬
‫همراهی سیفالدین حاکم سقز‪ ،‬درصدد تشکیل حکومتی مستقل برای کردستان برآمد که دولت عثمانی از نقشة آنها آگاه‬

‫شد و هردوی آنها ازطریق گماشتگان دولت عثمانی به قتل رسیدند (همان‪ ،‬ج‪.)408 :3 .‬‬

‫خاندان اردلان‬
‫خاندان اردلان یک حکومت مهم محلی بودند که بیش از هفتصد سال در غرب ایران و مناطق کردنشین حکومت کردند‪.‬‬
‫قلمرو این خاندان فراتر از مناطق کردنشین در غرب ایران و فراتر از مرزهای سیاسی ایران امروز بود‪ .‬حوزة حکومت این‬
‫خاندان در کردستان ایران‪ ،‬استان کردستان کنونی به مرکزیت سنندج بود‪ .‬سرسلسلة این خاندان‪ ،‬شخصی است به نام قباد َار َدل‬
‫بود که با بنای قلعههای َزلم و پالنگان در اواسط قرن ششم هجری قمری رسماً پایهگذار این حکومت شد‪ .‬حکومت این خاندان‬

‫تا اواخر قرن سیزدهم ادامه داشت‪ .‬اردلان‪ ،‬جمع کلمة اردل است که نام جد بزرگ این طایفه است و او را بابا اردل میگفتند‪.‬‬
‫اسم جد بزرگ اردلانها‪ ،‬فیروز پسر خسرو بود‪ .‬اردل در زمان سفاح ابوالعباس عبدالله عباسی به دستیاری ابومسلم‬
‫خراسانی بر نواحی موصل و دیاربکر استیلا یافت و بعد با جمعیتی از اتباع خود بهجانب شهر زور مهاجرت کرد و تا‬
‫سال ‪ 564‬ه‪.‬ق در شهر زور حکومت میکند (مردوخ‪ .)66 :1395 ،‬سپس با تصرف نواحی سنه‪ ،‬حکومت خاندان اردلان‬
‫در کردستان ایران را پایهگذاری کرد‪ .‬مناطق تحت تسلط وی نواحی شهر زور و قسمتی از اورامان بود‪ .‬اردل در سال‬
‫‪ 606‬ه‪.‬ق دیده از جهان فروبست‪ .‬پس از درگذشت قباد اردل‪ ،‬فرزندانش قدرت بیشتری پیدا کرد و اندکاندک بر تمام‬