Page 126 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 126
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
در استان كهگیلویه و بویراحمد وجود دارند ،شامل بویراحمد ،بابویی ،چرام ،طیبی ،بهمئی،
دشم نزیاری و ...می‌باشند .تاریخ روشن و مستند این ایلات تقریب ًا از اواسط دورة زندیه و
اوایل دورة قاجاریه شروع می‌شود و تركیب ایلی منطقة كهگیلویه در دورة قاجاریه تا حدود
زیادی تا به امروز ثابت مانده است (تقوی‌مقدم.)99 :1377 ،
در دورة قاجاریه ،جغرافیای تاریخی كهگیلویه تغییری نكرد و مرزهای جغرافیایی آن
تقریب ًا با دورة زندیه تفاوتی نداشت .تغییری كه در این دوره مشاهده می‌شود در زمینة
نام‌گذاری مناطق است .تا قبل از دورة قاجاریه ،استان كنونی كهگیلویه و بویراحمد كه منطقة
بهبهان هم جزو آن ب هشمار می‌رفت ،به دو قسمت پشت‌كوه و زیركوه تقسیم می‌شد .منطقة
زیركوه ،شامل ناحیة بهبهان و ناحیة لیراو بود و منطقة پشت‌كوه شامل سه ناحیة تل خسروی،
رون و بلاد شاپور می‌شد ،اما از اواخر دورة قاجاریه به‌تدریج به نام ایلات ساكن در آنها
شناخته شدند و منطقة پشت‌كوه به نواحی متعددی چون چرام ،طیبی ،نویی ،دشم نزیاری و
بویراحمد تقسیم و مشهور شد (تقوی‌مقدم.)99 :1377 ،
.4-2کهگیلویه در تقسیمات کشوری سال‌های 1285ش تا 1314ش
همان‌طوری که در اولین قانون تقسیمات کشوری دورة قاجار در توضیح چهار ایالت،
نا مهای آذربایجان ،خراسان ،فارس و کرمان و بلوچستان ذکر می‌شود (صفی‌خان:1286 ،
،)56محدودة کنونی استان کهگیلویه و بویراحمد همراه با بهبهان جزئی از ایالت فارس
محسوب م یشدند .حكمرانی فارس درواقع شامل :فارس و بنادر ،جزایر ،بهبهان ،كهگیلویه،
بختیاری و خوزستان می‌شد.
در تقسی مبندی دیگری مربوط به سال ،1300ایران به چهار ایالت شمالی ،جنوبی ،مرکزی و
غربی تقسیم شده‌است .فارس جزء ایالت جنوب و توابع آن عبار تاند از :لارستان ،کو‌هکیلویه
[کهگیلویه] و بنادر و جزایر خلیج فارس (نجمی تبریزی)63:1300،؛ بنابراین ولایت کهگیلویه و
ممسنی شامل حومة بهبهان ،دهدشت و زیدون در این مقطع جزء ایالت فارس به حساب آمده‌است.
باای نحال در سال 1307از اسناد سازمان اسناد ملی ،گزارشی درخصوص اسامی بلوکات و
قراء خوزستان وجود دارد که در این فهرست اسامی قراء بهبهان ،حومه بهبهان ،زیدون ،بابوئی
و باشت ،بویراحمد گرمسیری ،چرام ،دهدشت و بلادشاپور ،دشم نزیاری ،طیبی سرحدی،
طیبی گرمسیری ،سی‌سخت ،بویراحمد سرحدی ،دزفول ،قراء محمره ،رامهرمز ،توابع شوشتر
و هندیجان آمده‌است (فریدی‌مجید.)132 :1392 ،
124
