Page 205 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 205
زمینه‌های ورود اسماعیلیان به ایران از کوره اَرجان
حسین سپیدنامه1
چکیده
اسماعیلیان ،از مهم‌ترین فرق شیعه در سدههای آغازین اسلامی است که روند حضور
و نفوذ آن در ایران ،پیش از مرحلة تشکیل دولت نزاری ،یعنی شاخة ایرانی آن در عصر
سلجوقی ،تاکنون مطالعه نشده است .نواحی کوهستانی کوره اَرجان در جنو بغربی ایران ،از
مهم‌ترین مراکز کوهستانی اسماعیلیه بوده که اشارات اندکی به آن‌ها در متون تاریخی شده
است .روش نکردن سیر تاریخی آغاز تا پایان حضور اسماعیلیان در کوره اَرجان در این پهنة
جغرافیایی ،از مهم‌ترین اهداف این مقاله است .بنابراین ،در این مقاله در پی پاسخ به این
پرسش‌ها هستیم .1 :پیشینة حضور اسماعیلیان در کوره اَرجان ،به چه بازة زمانی برم یگردد؟
.2چه عواملی در نفوذ و گسترش جنبش اسماعیلی به کوره اَرجان ،تأثیرگذار بوده است؟.
روش پژوهش مقاله ،مبتن یبر منابع کتابخانه‌ای و نتایج بررسی میدانی باستا نشناختی قلاع،
مطالعه می‌شود .نتایج مقاله پی شرو نشان می‌دهد ،مهم‌ترین دلیل اشارات اندک منابع تاریخی
درخصوص حضور اسماعیلیان در کوره ارجان ،به صبغة مخف یبودن تعالیم و تشکیلات این
فرقه در آغاز شکل‌گیری و اهمیت موقعیت راهبردی و اقتصادی کوره اَرجان برای اسماعیلیان
برمی‌گردد .اسماعیلیه پس از شکل‌گیری نخست در مناطق هم‌جوار با جنوب غربی ایران مانند
کوفه و بصره ،از سدههای سوم و چهارم ق ،.ب هتدریج وارد کوره اَرجان؛ یعنی دروازة ورود به
.1دان شآموختة دکتری باستان‌شناسی ،دانشگاه هنر اصفهانh_sapid@yahoo.com .
