Page 210 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد

‫تاریخ‪،‬فرهنگوهنراستانکهگیلویه وبویراحمد‬

‫طی سال‌های ظهور آل‌بویه‪ ،‬ضمن دعوت از مردم توج‪ ،‬جنابه‪ ،‬سینیز و مهروبان و دریافت‬
‫مال فراوان از آنها‪ ،‬از راه بازرگانی به بحرین راه یافت و ضمن آشکارکردن دعوت خود‪،‬‬
‫شکست‌های سنگینی بر اعراب آنجا وارد کرد (‌حموی‪،1383 ،‬ج‪246 :1‬؛ اصطخری‪:1347 ،‬‬
‫‪130‬؛ ابن‌حوقل‪ .)38 :1345 ،‬پس از حسن بن بهرام‪ ،‬تا سال ‪470‬ق‪ .‬یعنی فتح‌الاحساء به‬
‫دست خاندان عیونی از طایفة بنی‌مره‪ ،‬به ترتیب سعید بن ابوسعید جنابی‪ ،‬ملقب به ابوالقاسم‬
‫‪301‬ق‪ .‬سلیمان بن ابوسعید‪ ،‬ملقب به ابوطاهر‪305‬ق‪ .‬احمد‪ ،‬ملقب به ابومنصور‪ ،‬سعید‪ ،‬ملقب‬
‫به ابوالقاسم‪ ،‬فضل‪ ،‬ملقب به ابوالعباس و یوسف‪ ،‬ملقب به ابویعقوب (چهار پسر ابوسعید‪ ،‬که‬
‫از ‪332‬ق‪ .‬به اتفاق سابور بن ابوطاهر‪ ،‬به صورت مشترک حکومت کردند)‪ ،‬حسن بن احمد بن‬
‫‌ابوسعید ملقب به ابوعلی اعصم ‪351‬ق‪ .‬یوسف ابویعقوب ‪361‬ق‪ .‬و سرانجام حکومت مشترک‬
‫شش تن از نوادگان ابوسعید حسن‪ ،‬مشهور به السادات‌الرؤسا‪ ،‬رهبری این جنبش را بر عهده‬
‫داشتند (باسورث‪ .)193 :1381 ،‬جغرافیای سیاسی حضور و فعالیت آن‌ها‪ ،‬بیشتر در مناطق‬
‫فارس (به‌خصوص در کوره اَرجان) عمان‪ ،‬لحسا‪ ،‬کوفه و یمن بوده است (کر ‌مپور‪:1390 ،‬‬
‫‪ .)41-25‬دولت قرمطی که بنا به عقیدة باسورث‪ ،‬ب ‌هصورت جمهوری‌گونه به‌وسیلة شورایی از‬
‫ریش‌سفیدان اداره می‌شد‪ ،‬در اواخر سدة پنجم قمری‪ ،‬در عملیات مشترک سپاهیان سلجوقی‬
‫با عباسیان و همکاری رئیس خاندان عیونی عرب‪ ،‬خاتمه یافت (باسورث‪ .)195 :1381 ،‬از‬
‫اقدامات درخور توجه قرمطیان‪ ،‬حمله به بصره در ماه ربیع‌الاخر سال ‪311‬ق‪ .‬بود‪ ،‬که ابوطاهر‬
‫سلیمان بن ابوسعید‪ ،‬شباهنگام با ‪ 1700‬مرد جنگی با نردبان‌های بافته‌شده از مو‪ ،‬از دیوار و‬
‫حصار بصره بالا رفته‪ ،‬دروازه را گشودند و نگهبانان و حاکم آنجا را کشتند‪ ،‬شهر را گشودند‬
‫و پس از ‪ 17‬روز ماندن در آنجا‪ ،‬غنائم بسیاری به‌دست آوردند (اب ‌ناثیر‪،1371 ،‬ج‪.)183 :۹‬‬
‫به نظر م ‌یرسد در قرن چهارم قمری‪ ،‬قرمطیان کوفه‪ ،‬ارتباط نزدیکی با شیعیان ایران داشته و‬
‫از حمای ‌تهای شاهان بویهی بهر‌همند بوده‌اند‪ ،‬زیرا فعالیت‌های تبلیغی ابوبکر بن‌شاهویه‪ ،‬که‬
‫چونان وزیران در بغداد فرمان م ‌یراند (ابن‌اثیر‪،1383 ،‬ج‪ )5282 :12‬نشان از تعاملات دوسویه‬
‫قرمطیان با آ ‌لبویه دارد‪ ،‬به‌طوری‌که او در مقام رهبر قرامطه کوفه‪ ،‬مردم آبادی‌های سورا‪،‬‬
‫جامعین و نیل (که در سال ‪۴۹۵‬ق‪ .‬شهر حله بر جای آنها ساخته شد) را به سوی عضدالدوله فرا‬
‫می‌خواند (ابن‌مسکویه‪ .)438 :1369 ،‬قرمطیان‪ ،‬چنان جایگاهی در دربار بویهیان داشتند که‬
‫اقطاعاتی از عضدالدوله و عزالدوله به قرمطیان واگذار شده بود (اب ‌ناثیر‪ ،1382،‬ج‪.)161 :15‬‬
‫قرامطه همچنین در سال ‪321‬ق‪ .‬به سینیز (از شهرهای بندری کوره اَرجان‪ ،‬میان مهروبان و‬

‫‪208‬‬