Page 237 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 237
نساجیسنتیاستانکهگیلویهوبویراحمد
ِرن دبافیِ :رندبافی یا َسرانداز‌بافی دست‌بافته‌ای ،سوزنی ،داری و سوما کباف 1است که
بیشتر در ابعاد قالیچه بافته می‌شود و از آن به‌عنوان زیرانداز و سفره آردی استفاده می‌کنند.
ِرند دس تبافته‌ای است که برخلاف گلیم دو رو نیست و همچنین برخلاف قالی نیز ُپرز
ندارد (شکل -5ج) .در رندبافی دو نوع پود وجود دارد یکی پود استحکام که ساختار و شاکله
دس تبافته را تشکیل م یدهد و دیگری پود نق شساز که با آن نقش دست‌بافته را می‌بافند.
نقوش در رندبافی عمدت ًا ذهنی ،گیاهی تمثیلی (سرو کاج ،گل خورجین و )...و حیوانات ساده
شده است و فام‌های رنگی بسیار زیباتر و چشمگیرتر از گلیم هستند .مواد اولیة استفاده‌شده
در تار و پود پشم دست‌ریس است و برای کناره‌ها نیز از موی بز دست‌ریس 2استفاده می‌شود.
گفتنی است که با استفاده از فن رندبافی دس تبافت ههایی مانند مفرش ،چنته ،تیردان ،خورجین
و ُجل اسب می‌بافند (افروغ و قشقایی‌فر.)185-151 :1397 ،
سیاه چادربافی :سیاه چادر 3دس تبافته‌ای سنتی و کهن ،مربوط به تاریخ بین‌النهرین،
است که کاربردش به‌عنوان پوشش سرپناه برای حفاظت عشایر است (شکل .)6این دس تبافتة
ارزشمند از موی بز بافته می‌شود ،زیرا موی بز خاصیت مویینگی و جاذب رطوبت دارد و
هنگام بارندگی ب هدلیل قطورترشدن این الیاف ،منافذ بسته شده و از ورود باران جلوگیری
می‌کند .در موسم گرما نیز این الیاف نازک شده و امکان ورود هوا از میان منافذ را فراهم
م یآورند .4این دست‌بافته سنتی را زنان عشایر اقلیم کهگیلویه و بویراحمد برای حفاظت
خانواده و لوازم زندگی در برابر بارش‌های زمستانی و گرمای تابستانی م یبافند و اغلب نمادهای
استفاده‌شده در سیاه چادرها مربوط به اعتقادات مذهبی و چش مزخم هستند .درهرحال ،برای
بافت سیاه چادر از دستگاه‌های دو وردی افقی استفاده م یکنند و نحوة بافت ،عبوردادن نخ پود
ب هصورت یک در میان از میان تارهاست (مانند بافت پارچه گونی) .معمول ًا پارچ ههای سیاه
چادر به درازای چهار تا ده متر و پهنای 50سانتی‌متر بافته شده و بعد به‌هم دوخته م یشوند.
گفتنی است که عمر مفید سیاه‌چادرها حدود ده سال است (رنجبر و محمودی.)26-15 :1399 ،
.1بافت سوماک؛ نوعی فن بافت مابین گلیم و قالی است گه در آن پود ب هطور مداوم به دور تارها پیچیده
می‌شود.
.2موی بُز از ورود مار و حشرات گزنده به دست‌بافته جلوگیری م یکند.
.3به سیاه چادر در زبان لری و کردی «دوار» می‌گویند (رنجبر و محمودی.)25 :1399 ،
.4گفتنی است که پارچة تهیه شده از موی بز سایه بسیار خوبی ایجاد می‌کند و مانع از ورود حشرات گزنده،
عقرب و مار نیز می‌شود.
235
