Page 25 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد

‫ارزیابیتأثیربرنامه‌های شبکۀاستانیدنابردینداری شهروندان‪...‬‬

‫تعیین اولوی ‌تهای ذهنی آنان از طریق انتخاب و برجست ‌هسازی بعضی از موضو ‌عها و رویدادها‬
‫در قالب خبر و گزارش خبری است‪ .‬به این معنا که رسان ‌هها با برجست ‌‌هساختن بعضی از موضو ‌عها‬
‫و رویدادها‪ ،‬ب ‌ر آگاهی و اطلاعات مردم تأثیر م ‌یگذارند و گرچه نم ‌یتوانند تعیین کنند مردم‬

‫چگونه فکر کنند‪ ،‬اما م ‌یتوانند تعیین کنند دربارة چه اندیشه کنند (مهد ‌یزاده‪.)58 :1391 ،‬‬
‫نظریة وابستگی‪ :1‬این نظریه توسط بال روکیچ‪ 2‬و دفلور‪ 3‬مطرح شده است‪ .‬طبق این‬
‫نظریه‪ ،‬افراد وابستگ ‌یهای متفاوتی به رسانه‌ها دارند و این وابستگی از شخصی به شخص‬
‫دیگر‪ ،‬از گروهی به گروه دیگر‪ ،‬و از فرهنگی به فرهنگ دیگر تفاوت دارد‪ .‬از نظر این‬
‫دو محقق در جامعة جدید‪ ،‬مخاطبان وابستگی زیادی به اطلاعات رسانة جمعی دارند‪.‬‬
‫این نظریه به ارتباط س ‌هگانة جامعه‪ ،‬مخاطب و رسانه تأکید دارد (تقوی‪.)26 :1395 ،‬‬
‫نظریة استفاده و رضامندی‪ :4‬نظریة استفاده و رضامندی را کاتز‪ 5‬و بلامر‪ 6‬شکل داده‌اند‪.‬‬
‫این نظریه ضمن فعا ‌لانگاشتن مخاطب‪ ،‬بر نیازها و انگیزه‌های وی در استفاده از رسانه تأکید‬
‫دارد و بر آن است که ارز ‌شها‪ ،‬علائق و نقش اجتماعی مخاطبان مهم است و مردم بر اساس‬
‫این عوامل‪ ،‬آنچه می‌خواهند ببینند و بشنوند را انتخاب م ‌یکنند (مهدی‌زاده‪ .)72 :1391،‬عموم‬
‫تحقیق‌هایی که با دیدگاه استفاده و رضامندی صورت گرفته است‪ ،‬منجر به نتایجی شده که‬
‫در تعارض با تفکر مخاطب منفعل است‪ .‬نقطة مشترک این تحقیقات این است که مخاطب‬
‫در رویارویی با رسانه‌ها و پیام‌ها و محتواهای مختلف‪ ،‬دست به انتخاب آگاهانه بر مبنای نیاز‬

‫خود م ‌یزند (م ‌ککوئیل‪.)233 :1387 ،7‬‬
‫در این تحقیق برای نشا ‌ندادن تأثیر برنامههای شبکة استانی دنا بر تقویت دینداری‬
‫شهروندان استان کهگیلویه و بویر احمد‪ ،‬در بین نظریات تأثیر رسانه‪ ،‬از ترکیب «نظریة کاشت» و‬
‫«رضامندی» استفاده شده است‪ .‬این امر برای بیان تأثیرات و آثار رسانهها‪ ،‬مخصوصً ًا تلویزیون‪،‬‬

‫‪1. Dependency theory‬‬
‫‪2. Sandra Ball Rokeach‬‬
‫‪3. Melvin Defleur‬‬
‫‪4. Uses and gratifications‬‬
‫‪5. Katz‬‬
‫‪6. Bulmer‬‬
‫‪7. Denis McQuail‬‬

‫‪23‬‬