Page 265 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 265
جایگاهچرامدرایالتکهگیلویه
معرفی منطقة چرام به این سؤال پاسخ دهد که دلایل اهمیت چرام در ایالت کهگیلویه وابسته
به چه مؤلف ههایی بوده است؟ در این پژوهش ،تلاش‌م یشود تا به روش توصیفی -تحلیلی
با تكیه بر منابع اصیل تاریخی و تحقیقات جدید ،به نقش و اهمیت چرام در تحولات ایالت
کهگیلویه در ادوار مختلف تاریخ ایران بپردازد .یافته‌های پژوهش مشخص‌م یکند که موقعیت
جغرافیایی این منطقه به همراه عبور راه‌های ارتباطی که سواحل خلیج‌فارس را به مرکز ایران
وصل می‌کرد ،ازجمله عوامل اهمیت این منطقه در ایالت کهگیلویه بوده است .همچنین،
وجود جلگة مستعد کشاورزی و چشم هسارهای فراوان زمینة زندگی ی کجانشینی و سکونت
گروه‌های قومی را فراهم کرده بود.
واژه‌های کلیدی :جغرافیا ،ایالت ،چرام ،زاگرس ،کهگیلویه
.1مقدمه
شهرستان چرام با مركزیت شهر چرام ،در 50درجه و 40دقیقة طول جغرافیایی و 30
درجه و 50دقیقة عرض جغرافیایی در مرکز استان كهگیلویه 1و بویراحمد واقع شده است
(احمدی .)42 :1361 ،منطقة چرام از دو بخش گرمسیری و سردسیری تشکیل شده است.
بخش گرمسیری آن شامل جلگه‌ای گسترده با رودها و چشم هسارهای فراوان و قسمتی از
بلادشاپور قدیم است ،بخش سردسیری نیز شامل كوهستا نها و بخشی از ناحیة باستانی ِر ِون و
سادات با آب‌وهوایی كوهستانی و چشم هسارها و رودهای پرآب است .شهر چرام ،مركزیت
این شهرستان در 18كیلومتری شهر دهدشت ،مرکز شهرستان کهگیلویه و در بخش گرمسیری
واقع شده است .در گذر زمان ،این منطقه با تغییرات جغرافیایی مواجه شده كه جغرافی‌نویسان
در كتب جغرافیایی ،دوران كلاسیك اسلامی با عنوان ُصرام (چرام) به مشخ صكردن مرزهای
آن پرداخته‌اند .پژوهش پیش رو بر آن است تا ضمن مشخص‌کردن و معرفی منطقة چرام به
این سؤال پاسخ دهد که دلایل اهمیت چرام در ایالت کهگیلویه وابسته به چه مؤلفه‌هایی بوده
است؟ بر این اساس ،برای تبیین جایگاه و اهمیت چرام در سیر تاریخی ایالت کهگیلویه،
موضوع تحقیق به سه دورة زمانی تقسیم‌می‌شود:
.1در منابع صفوی از کهگیلویه با عنوان ایالت نام برده شده است .از دورة قاجار نیز به همراه بهبهان همواره
یکی از بخش‌های سه‌گانة فارس بود که حاکم آن منصوب به حاکم فارس بود .با تغییر تقسیمات کشوری از
دورة پهلوی اول جزو استان ششم (خوزستان) وضمیمة بهبهان بود و از سال 1338کهگیلویه با مرکزیت چرام
به‌عنوان فرمانداری کل از بهبهان منفک شد.
263
