Page 117 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 117
خوانش غزل «نه‌یل همه جی» اثر حبیبالله بخشوده
بر اساس نظریة روانکاوی ژاک لاکان
محمدمرادی نصاری1
چکیده
خوانش‌های بینا‌رشته‌ای در حوزة مطالعات ادبی در سال‌های اخیر با رشد بسیار زیادی
همراه بوده که از میان این خوانش‌ها ،می‌توان به ارتباط گسترده و چشمگیر روانکاوی و
نقد ادبی اشاره کرد .پیوند روانکاوی با ادبیات ،پیوندی تنگانگ و روشنی‌بخش بوده است،
به‌گونه‌ای که هم فروید و هم روانکاوان پس از او ،همچون ژاک لاکان ،چه در مقام تحلیل
برخی متون ادبی و چه در مقام تفسیر بسیاری از مسائل روانکاوی از داستان‌ها یا شخصیت‌های
ادبی یاری گرفت هاند .شعر «نه‌یله‌مه جی» اثر حبیبالله بخشوده شاعر ایلامی ،ا زجملة غز لهای
ُکردی‌ای است که به باور نگارنده ،توانایی گسترش معنا از طریق خوانش بر مبنای روانکاوی
ژاک لاکان را داراست .در این مقاله ،نگارنده به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این
پرسش خواهد بود که میان ساحات سه‌گانة روانی از منظر ژاک لاکان و شعر «نه‌یله‌مه جی»
اثر حبیبالله بخشوده تا چه اندازه مشابه ت وجود دارد؟ در این راه ،ضمن تعریف برخی
از اصطلاحات و مفاهیم بنیادین روانکاوی لاکانی ،ا زجمله :ساحت‌های س هگانة «تصویری،
نمادین و واقع» ،نشان می‌دهد که این غزل به‌نوعی تلاش برای بازگشت به «ساحت تصویری»
ب هعنوان بهشت خیالی و گمشدة آدمی است .راوی شعر (که می‌توان کودک آدمی را ب هجای
.1دانشجوی کارشناس ی ارشد زبان و ادبیات فارسی ،ایلام ،ایرانmohammadmoradinesari@gmail.com .
