Page 162 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 162
تاریخ،فرهنگوهنراستانایلام
که تقسیم‌بندی آن‌ها نیز سخت باشد و تقسیم‌بندی‌های متعددی از آن وجود داشته باشد؛
به‌عنوان‌مثال پرسکات اختلافات مرزی بین کشورها را در قالب ذیل بیان می‌کند:
«اختلافات مرزی را م یتوان به چهار گروه ب هصورت ذیل تقسیم كرد .اول ،اختلافاتی كه
علت آن ادعای مالكیت یك كشور نسبت به سرزمین و یا آ بهای ساحلی كشور دیگر م یباشد.
ای نقبیل اختلافات را اختلافات ارضی م ینامند .دوم ،اختلافاتی كه منشأ آن را اختلا فنظر
دو كشور در مورد تعبیر و تفسیر معاهدات مرزی و یا اختلا فنظر در هنگام علام تگذاری
تشكیل م یدهد؛ ای نگونه اختلافات را اختلافات مكانی م ینامند .كشوری كه اختلاف ارضی
و یا مكانی را با كشور دیگر آغاز م یكند در جس توجوی این است كه محل مرز را تغییر
دهد تا بدی نترتیب مقداری از اراضی كشور همسایه را ب هدست آورد و یا كاری كند كه مرز
علام تگذار یشده با تعریف مسیر مرز مطابقت نماید .سومین گروه از اختلافات مربوط م یشود
به نقشی كه از طرف كشور ب هعهده مرز واگذار م یشود .شكایات مكرر دولت آلمان غربی علیه
محدودیت مسافرت ب هطرف برلین غربی كه از طرف دول ت آلمان شرقی اعمال م یشود بهترین
مثال عصر حاضر در مورد اختلافات نقشی است .چهارم اختلافاتی كه منشأ آ ن را استفاده از
بعضی منابع كه در منطقه مرزی وجود دارد ،تشكیل م یدهد مثل وجود یك رودخانه ،حوزه
نفتی و غیره .ای نگونه اختلافات را اختلافات مناب ع گویند و هر كشوری كه اختلافات مرزی را
آغاز م یكند سعی م یكند امتیاز بیشتری ب هدست آورد (پرسکات.)72 :1358 ،
در یک تقسی مبندی متفاوت محسن جا نپرور اختلافات مرزی را در قالب دو بخش
ب هصورت ذیل تقسیم‌بندی کرده است:
الف) اختلافات مرزی مبتنی بر ماهیت وجودی مرزها :این اختلافات به اختلافات مرزی بین
کشورها اشاره دارد که برگرفته از ماهیت وجودی مرزها یعنی تفاوت ،تفکیک هویت ،تفکیک
سرزمین ،تفکیک منافع ،تفکیک حاکمیت و تأمین امنیت ناشی م یشوند .این نوع از اختلافات با
توجه به اینکه برگرفته از ماهیت وجودی مرزها هستند ،پایدارتر و چال شز‌اتر هستند.
ب) اختلافات مرزی مبتنی بر کارکرد اکتسابی مرزها :این اختلافات به اختلافات مرزی بین
کشورها اشاره دارد که برگرفته از کارکردهای اکتسابی است که از سوی حکوم تها به مرزها داده
م یشود ،نظیر مشروعی تبخشی ،مل تسازی ،کارکرد اقتصادی ،کارکرد مانعی و … این نوع از
اختلافات با توجه به اینکه برگرفته از کارکرد اکتسابی مرزها هستند متناسب با زمان ،برنام هها،
شرایط و … تغییر کرده و ب هسادگی قابلیت ح ل وفصل دارند (جا نپرور :1399 ،مصاحبه).
160
