Page 160 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 160
تاریخ،فرهنگوهنراستانایلام
.1مقدمه
اختلافات مرزی و توسع هطلبی ارضی همواره از دوران‌های کهن میان کشورها و جوامع
محلی وجود داشته و عامل اصلی در ایجاد جنگ و ستیز در میان آ نها بوده است؛ در این
میان اولین گام برای تثبیت مرزها در اروپا و با انعقاد معاهده وستفالی در 1648م برداشته شد
که طی آن مرزهای سرزمینی میان کشورهای اروپایی به رسمیت شناخته شد؛ اما اختلافات
مرزی و کشمک شها به‌طور کامل از میان نرفت .پروژه تثبیت مرزها و حل اختلافات مرزی
در اروپا حتی پس از جنگ جهانی دوم کامل نگردید و تا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی
ادامه یافت .اکنون اروپا دارای مرزهایی تقریب ًا تثبیت‌شده است و کشمکش‌های مرزی به‌جز
در مواردی نادر ،آ نهم در بخش شرقی به چشم نم یخورد (یاری و عبدعلیپور.)202 :1396 ،
از سوی دیگر ،نقاطی نظیر خاورمیانه ،همچنان درگیر مسائل و اختلافات مرزی برجسته است
و ب هصور تهای مختلف ،زمینه‌های درگیری و چالش‌های بین کشورها را فراهم آورده و حتی
گاهی به جنگ و درگیری مسلحانه نیز ختم می‌شود .این مرزها که بیشتر دارای اختلافات عمیق،
دیرینه و حل‌نشده مکانی ،ارضی ،ایدئولوژیک و قوم‌گرایانه ،تداخ ل‌ها و درهم‌آمیختگ یها و
امتدادهای قومی -مذهبی در دو سوی مرز و تضاد علایق و منافع راهبردی م یباشند که
بخشی از واقعیت وجودی آن‌ها است .این مرزها را می‌توان به مرزهای جنگ نیز تعبیر
نمود (علمدار و همکاران .)193 :1394 ،در این میان ،مرزها و اختلافات مرزی بین دو کشور
جمهوری اسلامی ایران و عراق نیز از این قاعده مستثنی نبوده است و ب هصورت‌های مختلف
روابط و مناسبات بین دو کشور را تحت تأثیر خود قرار داده است .برای اینکه بتوان میزان
تأثیرگذاری و چگونگی تأثیرگذاری اختلافات مرزی بین دو کشور را ب هویژه بر فضاهای
استان‌های مرزی درک کرد ،ضرورت دارد که این اختلافات مرزی بین دو کشور ایران و
عراق شناخته شود .بر‌این‌اساس ،در این نوشتار تلاش شده است با توجه به اهمیت و جایگاه
برجسته اختلافات و مسائل مرزهای کشور جمهوری اسلامی ایران و عراق در شک لدهی به
مناسبات این دو کشور با یکدیگر و از سوی دیگر تأمین امنیت در درون کشورها به‌ویژه در
استان‌های مرزی نظیر کرمانشاه ،مهم‌ترین اختلافات مرزی کشور عراق با جمهوری اسلامی
ایران مورد شناسایی قرار گیرد.
158
