Page 197 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 197
فرازوفرودفعالیت‌هایاقتصادیکردهایفیلیعراق درقرنبیستم میلادی
.2-6ب رانگیخته شدن حس حسادت رژیم بعث
کردهای فیلی تا اخراج گستردة آ نها در سال 1 359ش1980/م ،موقعیت مناسبی در اقتصاد
عراق داشتند که این امر ،حس حسادت و رقابت رژیم بعث و اعراب را به این نوکیسگان
برانگیخته بود .برای حاکمان بعث و پا نعرب‌ها ،قابل تحمل نبود که ببینند کارگران دیروز،
تاجر و سرمای هدار شد‌هاند و از سطح رفاه بالاتری برخوردارند؛ از‌ای نرو دولت بعث با بسیج
نهادهای دولتی ،تحریک افکار عمومی و با اعمال سلسله‌ای از سیاس تهای خشن ،موقعیت
مناسب اقتصادی کردهای فیلی را سلب کرد و به نفوذ اقتصادی‌شان در بغداد و دیگر مناطق
عراق خاتمه داد (جعفری.)3 :1396 ،
رژیم بعث با تحریک عوامل خود ،زمینه را برای مخالفت با حضور اقتصادی ایرانی‌تباران
ساکن عراق فراهم آورد و افکار عمومی عراق را علیه آن‌ها تحریک‌کرد و در این راستا در
سال 1 348ش1969/م ،وقتی برخی شخصیت‌های مذهبی ،مخالف اخراج ایرانی‌تباران ساکن
عراق ا زجمله کردهای فیلی بودند ،روزنام ههای عراقی به ایرانیان حمله و آن‌ها را متهم نمودند
که شئون اقتصادی عراق را قبضه کرد‌هاند و اخراج ایرانیان را به‌عنوان راهی برای نجات مردم
عراق از بیکاری م یدانستند (آقاجانی قناد.)104 :1384 ،
فاضل البراک مدیر ادارة امنیت عمومی رژیم بعث در دورة صدام ،تاجران ایرانی که
تاجران کرد فیلی بخش اعظمی از آن‌ها را تشکیل می‌دادند ،صاحب سرمایه‌های کلان در
عراق می‌دانست و با مقایسة حجم فعالیت‌های اقتصادی تجار ایرانی و تجار عراقی اظهار
داشت« :فعالیت تجاری و اقتصادی یک تاجر ایرانی با حجم فعالی تهای اقتصادی و تجاری
صد تاجر عراقی برابری م یکند» (الفیلی.)206 :2012 ،
.3-6مقابله با نفوذ انقلاب اسلامی ایران
یکی از اقداماتی که رژیم بعث برای مقابله با نفوذ انقلاب اسلامی انجام داد ،به کنترل
درآوردن بازار و اقتصاد عراق بود و ب هنظر م یرسد رژیم بعث از ترس الگ وبرداری بازار عراق
از نقش بازار ایران در انقلاب اسلامی ،به چنین اقدامی دست زد .به‌ویژه آنکه «بازار اصلی
بغداد با نام شورجه در دست [تجار] کردهای فیلی [بود]» (قربانی کشککی)238 :1371 ،
و رژیم بعث معتقد بود که آ نها از ایران وارد عراق شد‌هاند و ب هوسیلة ایران قوت گرفته‌اند
و نبض بازار عراق و مخصوص ًا بازار شورجه را در دست گرفته‌اند و ضمن ایجاد نوسان در
195
