Page 193 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 193
فرازوفرودفعالیت‌هایاقتصادیکردهایفیلیعراق درقرنبیستم میلادی
بودند (روزنامه اطلاعات :1350/10/12 ،ص .)2مک‌داول ،1تعداد کردهای فیلی اخراج‌شده
در این مرحله را ،پنجاه هزار نفر برشمرده و علت اخراج آن‌ها را اعتقاد دولت عراق به ایرانی
بودن آ نها ذکر م یکند (مک داول.)515 :1383 ،
.5اخراج و مصادرة اموال تجار کرد فیلی
اخراج گستردة ایرانیان مقیم عراق در دورة بعد از انقلاب اسلامی ،پس از حادثة ترور
طارق عزیز آغاز شد .رژیم بعث عامل این ترور را یک کرد فیلی ایران یتبار معرفی کرد .در
این مرحله از اخراج ایرانیان مقیم عراق ،برخلاف سال 1 350ش1971/م ،که به ایرانیان مقیم
عراق شش روز فرصت م یدادند تا املاک و دارایی‌های خود را بفروشند و از عراق خارج
شوند ،بدون اطلاع قبلی ،پس از مصادرة اموال ،ضبط مدارک تابعیت و دستگیری جوانانشان،
با بدترین وضع از عراق اخراج شدند .برآوردها در این مرحله از اخراج‌ها نشان می‌دهد که
صد وبیست هزار کرد فیلی از عراق اخراج شدند (قربانی کشککی .)238 :1371 ،همچنین
کردهای فیلی مدعی هستند که در‌مجموع 22 ،هزار نفر از جوانان و مردان و زنان آن‌ها ،توسط
حزب بعث ،قتل‌عام شد‌هاند.
موقعیت مناسب اقتصادی کردهای فیلی ،یکی از عواملی بود که حس حسادت اعراب را
نسبت به آن‌ها بر‌انگیخت .کردهای فیلی تا قبل از روی کار آمدن حزب بعث ،در اتاق بازرگانی
بغداد حضور فعالی داشتند .صدام‌حسین که از این امر ناراضی بود ،با انتخاباتی نمایشی ،نمایندة
خود را بر اتاق بازرگانی بغداد تحمیل نمود و به‌تدریج ،همة اعضای اتاق بازرگانی که اکثریت
آن متشکل از تجار شیعه از‌جمله کردهای فیلی بودند را منزوی کرد (خبرگزاری کرد پرس،
کدمطلب .)011603
حزب بعث ،موانع زیادی برای محدود کردن فعالیت تجاری ایران یتباران ساکن عراق
ایجاد کرد .در این میان یکی از مشکلات اقتصادی کردهای فیلی ،عدم توانایی آ نها در
فروش دارای یها و مستغلاتشان بود ،زیرا طبق قوانین معاملات در عراق ،ارائة گواهی تابعیت
در هنگام خری د وفروش ضروری بود (الفیلی .)207 :2012 ،با ایجاد این تنگناها ،کردهای
فیلی و دیگر تجار ایرانی‌تبار ،د رصدد ب رآمدند که برای حفظ اموال و املاکشان به تابعیت
کشور عراق دربیایند .بعدها معلوم شد که هدف رژیم بعث از ایجاد این تنگناها برای اتباع
1. McDowell
191
