Page 19 - فصل چهارم-جغرافیای روستایی و عشایری/ استان کردستان
P. 19
/19استان کردستان
.1پوشش گیاهی
استان کردستان دارای اقلیمهای متنوعی است که ناشی از شرایط توپوگرافی و مختصات جغرافیایی آن است و ازاینرو،
برخوردار از پوشش گیاهی متنوع است.
پوشش گیاهی در نیمة غربی استان ،بیشتر جنگل و مرتع است که در پهنة شرقی ،این پوشش بیشتر از نوع مرتعی با
گیاهان زراعی دیده میشود .پوشش و گونههای گیاهی استان شامل دو حوزة رویشی ناحیة «ایرانی تورانی» در شرق و حوزة
رویشی «جنگلهای زاگرس» در غرب استان میشود .براساس نقشة پوشش گیاهی استان که سازمان جنگلها ،مراتع و
آبخیزداری کشور آن را تهیه کرده ،مساحت جنگلها و مراتع ،نزدیک به 57درصد استان است .مساحت جنگلهای استان
با احتساب جنگلهای مخلوط با سایر پوششهای گیاهی ،حدود 373423هکتار و 12/8درصد است و در این بین سهم
مراتع حدود 12969۰1هکتار و معادل 44/6درصد از کل استان است .بیشتر جنگلهای استان در شهرستانهای مریوان،
سروآباد و بانه قرار دارند .در بعضی از نقاط استان مانند گروهها و تودههای جنگلی بلوط در شهرستان سقز و حوضة آبخیز
رودخانة زرینهرود ،تودههای جنگلی بهصورت منفصل از جنگلهای استان به چشم میخورد که نشاندهندة گستردگی
جنگلهای استان در ادوار گذشته است.
بیشتر مراتع استان در نیمة غربی و بهشکلی پیوسته با وسعت 1296898هکتار قرار دارند و حدود 45درصد از کل
استان را دربرمیگیرند .بخش محدودی از مراتع نیز در نیمة شرقی که بیشتر تحت زراعت دیم است ،بهطور پراکنده مشاهده
میشوند (همان.)21 :1398 ،
مراتع درجه یک استان بیشتر در نواحی غربی و مرتفع ،مانند سرشیو در جنوبغربی سقز و محدودة شهرستان بانه و
مریوان به چشم میخورند .بیشتر مراتع درجة دو در نواحی مرکزی استان و در تپهماهورها گسترده هستند و مراتع درجه سه
در نواحی شرقی استان ،محدودة شهرستانهای قروه و بیجار مشاهده میشوند .مراتع درجة چهار در اثر استفاده بهشکل
چراگاه بهشدت فرسوده شده و بیشتر در حوالی روستاها دیده میشوند.
مراتع متراکم بیشتر در نواحی غربی ،شمالی و ارتفاعات استان در شهرستانهای سقز ،دیواندره ،مریوان و شمالغربی
سنندج و بخشهایی از شهرستانهای بانه ،مریوان و سروآباد گسترش دارند.
مراتع استان با مساحت 1414۰۰۰هکتار ،معادل 48درصد کل سطح استان را به خود اختصاص داده است .بیشتر این
مراتع در غرب ،شمال ،شمالشرقی و جنوبغربی استان رویش دارند .خصوصیات ویژة حاکم بر منطقه بهگونهای است که
از سمت غرب به شرق از سطح مراتع کاسته میشود؛ بهطوریکه نیمة شرقی استان را تنها دشتهای کشاورزی دربرمیگیرد.
سطح مراتع استان حدود 1/6درصد کل مراتع کشور است.
مراتع متراکم :وسعت مراتع متراکم تیپیک استان حدود 476۰۰۰هکتار است .این نوع از مراتع با تولید حدود 75۰
کیلوگرم علوفة قابل برداشت در هکتار 34 ،درصد از سطح مراتع استان را به خود اختصاص دادهاند .بیشتر مراتع متراکم در
نواحی غربی ،شمالی و ارتفاعات استان در شهرستانهای سقز ،دیواندره ،مریوان و شمالغربی سنندج و بخشی از شهرستان
بانه ،مریوان و سروآباد گسترش دارند.
مراتع نیمهمتراکم :وسعت این مراتع در استان حدود 532۰۰۰هکتار است و توان تولیدی آن حدود 45۰کیلوگرم
علوفة قابل بهرهبرداری در هر هکتار است .این میزان از مراتع ،سطحی حدود 38درصد کل مراتع استان را به خود اختصاص
داده است .این مراتع عمدت ًا در نواحی مرکزی استان مانند شهرستانهای سنندج ،کامیاران و ارتفاعات کمتر از دوهزار متر
