Page 3 - فصل چهارم-آداب و رسوم/ استان کردستان
P. 3
/ 3استان کردستان
نوروزنامه یک صفحه کاغذ تمیز و بزرگ بود که بالای آن سماور و قلیان و بشقاب سمنو و ظرف تخممرغ و شیرینی و ماهی
میکشیدند و زیر آن در چهار ستون خطکشی شده ،چهار پنجره نقاشی میکردند و در میان این ستونها اشعاری خودساخته
مینوشتند و با مداد رنگی آن را رنگ کرده و با نشان دادن آن به والدین از آنها تقاضای عیدی میکردند (همان.)211 ،
اندکاندک که سبزههای کاشتهشده از گندم و عدس و کنجد در سینیهای کوچک و بشقابهای مسی سبز شدند ،مردم با
خرید لباسهای نو و پوشیدن آنها آماده روز عید میشدند .در شب قبل از عید همانند شب چهارشنبهسوری بساط آتش فراهم
میشد .مردان خانه ،پشتههای خار را از روستاهای اطراف شهر جمعآوری میکردند و بعد از غروب آفتاب ،آتشها روشن
میشدند و همة ساکنان دور آن جمع میشدند .البته خانوادههای داغدار آتشی برپا نمیکردند .آتشبازی حدود ساعت نه شب
تمام میشد و همه مشغول صرف شام میشدند .یکی از غذاهایی که در این شب پخته میشد ،پلو و خورشت همراه با ماست،
مربا ،ترشی و سبزی بود .هنگام سالتحویل یک آینة تمامقد یا نیمقد به دیوار تکیه داده میشد که در دو طرف آن ،لعلهای
بلور که با شمع روشن میشدند ،قرار میگرفت .سفرة کوچک سفیدرنگی جلوی آینه و شمعدانها میانداختند و روی سفره،
سینی ،بشقابهای سمنو ،سبزه ،تخممرغهای رنگی ،ماهیهای قرمز رودخانه ،شیرینی ،تنگهای بلورین شربت و هفتسین
میچیدند .بعد از تحویل سال ،اعضای خانواده روی یکدیگر را میبوسیدند و فرارسیدن سال نو را به هم تبریک میگفتند .پدر
خانواده روی بچهها را بوسیده و به آنها سکههای یکریالی و دوریالی میداد .بچهها سهم خود را از تخممرغها برداشته و داخل
کوچه به بازی مشغول میشدند .معمولاً تا دو سه روز دکان و بازار بسته بود و مردم مشغول دیدوبازدید بودند (همان.)218 ،
.4میر نوروزی یا میر میرین
یکی از رسوم نمایشگونهای که در ابتدای سال و در استقبال از بهار اجرا میشد ،میر میرین بود .این مراسم بهویژه در
شهرها و روستاهای بزرگ اجرا میشد .ازلحاظ لغوی ،میر بهمعنی امیر است .پسوند «ین» نیز در زبان کردی یکی از نشانههای
بازی است .این مراسم نقشهای متعددی داشت که مهمترین آنها عبارت بود از:
میر :فردی فقیر و تهیدست از قشر پایین جامعه است که در طول اجرا با لباسی فاخر ،سوار بر اسب بود و نقش امیر را
بازی میکرد.
وزیر :دو نفر بودند که با پوشیدن لباس فاخر دو طرف میر قرار میگرفتند.
جلاد :فردی قویهیکل با شمشیری در دست ،مجری احکام میر بود.
همراهان :افرادی بودند که پشت سر میر و وزرا حرکت میکردند.
در نخستین چهارشنبه سال ،میر با همراهانش در جمع مردم حاضر میشدند و مردم کوچه و بازار را بهعلت گرانی،
بداخلاقی و ...محکوم میکرد و جلاد نیز حکم صوری وی را اجرا میکرد .این مراسم از دیرباز در میان ُکردها رواج داشت
و هرساله با تشریفات خاصی برگزار میشد .اگرچه امروزه این مراسم بهدست فراموشی سپرده شده است؛ هنوز هم جایگاه
خاصی در ذهن و خاطرات مردم کردستان دارد (زارعی.)50 :1392 ،
