Page 7 - فصل چهارم-آداب و رسوم/ استان کردستان
P. 7
/ 7استان کردستان
.5ماه رمضان
همانند سایر نقاط ایران ،مردم استان کردستان هم با پایان ماه شعبان و فرارسیدن ماه رمضان خود را برای روزهداری آماده
میکنند .در گذشته در بیشتر شهرها ،مردم برای دیدن هلال ماه به پشتبامها میرفتند .در سنندج مردم به پشتبامها رفته و بر افق
کوه آبیدر نگریسته و بهمحض رؤیت هلال ماه ،به مجتهد وقت شهر خبر میدادند .پس از اعلام مجتهد ،نقارهزنها با زدن دهل و
سرنا و نقاره ،حلول ماه رمضان را به اطلاع عموم میرساندند .افزونبر نواختن دهل و سرنا ،توپ ماه رمضان را از یکی از تپههای
داخل شهر ،شلیک کرده و آغاز ماه رمضان را اعلام میکردند .مراسم استقبال از ماه رمضان در پانزده روز اول این ماه ادامه داشت
و هر شب بعد از اذان عشاء ،مؤذنان بر پشتبام مساجد رفته و نوای ملکوتی «مرحبا یا شهرالرمضان» را سر میدادند .در پانزده روز
دوم ،نوای خداحافظی با ماه رمضان با نوای «الوداع» مؤذنان به گوش میرسید .زنان خانواده هر شب غذای سحری را که بهاصطلاح
محلی «پاشیو» نامیده میشد تهیه میکردند .مردان نیز شبها به مسجد رفته و نماز َتراویح را که بالغبر بیست رکعت بود ،میخواندند
(همان.)164 ،
از 19تا 29این ماه ،شبهای فرد یا همان شبهای قدر ،مراسم احیاء در مساجد برگزار میشد .در سی روز ماه رمضان یک
ساعت قبل از افطار و سحرگاهان نیز یک ساعت به اذان صبح ،نقاره نواخته و توپ شلیک میشد .البته امروزه دیگر خبری از
شلیک توپ و نقارهزنها نیست و مراسم ماه رمضان همانند دیگر شهرهای ایران در کردستان نیز برگزار میشود (همان.)165 ،
.6عزاداریهای عمومی
بزرگترین عزاداری عمومی برگزارشده در کردستان و بهویژه در شهرهای قروه ،بیجار و سنندج عزاداری ماه محرم است.
بهجز شهرهای قروه و بیجار که ساکنان آن از اهل تشیع هستند ،از قدیم در سنندج نیز عزاداری ماه محرم بهوسیلة خانوادههای
اهل تشیع برگزار میشد و باقی مردم شهر که اهل تسنن و شافعی مذهب بودند همراهی میکردند .همانند سایر مناطق کشور،
مردم در روز عاشورا در سنندج نیز علم و کتلها و شمعدانهای زیبا تدارک دیده و به عزاداری میپرداختند .با آغاز ماه محرم،
مجالس روضهخوانی و سینهزنی ترتیب داده شده و زن و مرد و شیعه و سنی در این مراسم شرکت میکردند .در گذشتة نهچندان
دور ،هرساله خانوادههای بزرگ شیعی اهل سنندج مانند معتمدالاشراف ،امجدالاشراف ،مشیریها ،منیعی ،ترابی ،اربابی و
شریفیان ،مراسم عزاداری و مجالس روضهخوانی برگزار و از میهمانان پذیرایی میکردند .علم و کتلها در خانههای این خانوادهها
گردانده شده و درنهایت وارد خیابانهای شهر میشد و صدها علم و کتل برافراشته و دستههای سینهزن در خیابانهای سنندج به
حرکت درمیآمدند (همان .)303 ،امروزه ،مراسم عزاداری ماه محرم توسط عموم مردم برگزار میشود.
اوج مراسم عزاداری ماه محرم روز عاشورا بود .مراسم از صبح شروع شده و نزدیک ظهر به منتها درجة خود میرسید
.بعدازظهر ،دستههای عزاداری برای صرف غذا به منازل صاحبان عزا میرفتند و باز نوحهخوانی و نوحهگردی برگزار
میشد .هنگام غروب نیز مراسم شام غریبان در امامزادهها انجام میگرفت .امامزادههای سنندج که در آنها مراسم شام
غریبان برگزار میشد ،امامزاده پیرعمر ،هاجره خاتون و پیرمحمد بودند .در شب عاشورا ،ازدحام جمعیت در این
امامزادهها یادآور روز عاشورا بود .با فرارسیدن ماه محرم اغلب پسران که با نذر حضرت امام حسین (ع) و حضرت
عباس (ع) به دنیا آمده بودند ،بازوبندهای پارچهای به بازو میبستند .بچههایی که نذر حضرت امام حسین (ع) بودند،
بازوبند سیاه و آنها که نذر حضرت عباس (ع) بودند بازوبند سفید به بازویشان میبستند (همان.)306 ،
