Page 8 - فصل چهارم-آداب و رسوم/ استان کردستان
P. 8
آداب و رسوم8/
.7نذریها
مردم کردستان برطبق باورهای دینی ،نذوراتی را برای برآوردهشدن حاجات خود و یا یکی از اعضای خانواده تهیه
میکنند .این نذورات شامل نقل و شیرینی است که در مراسم مولودیخوانی تقسیم میشود .گاهی نیز زنان پارچههای
سبزرنگی را در زیارتگاههای اطراف شهر و یا روستا به شاخة درختان میآویزند تا حاجت آنها برآورده شود .در این ایام،
بهویژه در روزهای تاسوعا و عاشورا ،آش و نذریهای مخصوص پخته شده و در بین همسایهها و اهالی محل تقسیم میشود
(زارعی.)55 :1392 ،
مراسم و آئینهای بومی
.1مراسم پیرشالیار
یکی دیگر از جشنها و آئینهای سنتی مردم کرد که ریشه در باورهای اساطیری و ادیان باستانی آنها دارد ،مراسم
پیرشالیار (شهریار) است که در دو مرحله جشن عروسی و مراسم کومسای اجرا میشود:
الف) جشن عروسی پیرشالیار
یکی از جشنهای کهن ،جشن عروسی پیرشالیار است که در منطقة هورامان کردستان برگزار میشود .اگرچه این مراسم
در طول زمان با تغییرات زیادی مواجه شده؛ همچنان ریشة اساطیری خود را حفظ کرده است .دربارة پیرشالیار آمده است:
«پیر روحانیای از مغان زرتشت به نام پیرشالیار که نزد مردم اورامان بسیار محترم است و کتابش را به بیگانگان نشان
نمیدهند و سخنانش ضربالمثل است» (کسرائیان و عرشی .)20 :1372 ،جشن بزرگ مردم اورامان در بهمنماه که سالروز
ازدواج پیرشالیار است برگزار میشود.
این مراسم هرساله در بهمنماه در آغاز چلة کوچک و در سه مرحله و طی سه هفته انجام میشود .در اولین جمعة
بهمنماه ،مردم گردوهایی که از باغ پیرشالیار چیده شده ،پخش میکنند و بدینترتیب مراسم آغاز میشود .در دومین مرحله
که در دومین جمعة بهمن ماه انجام میشود ،بچههای روستا پیش از طلوع آفتاب به پشتبام میروند و با خواندن اشعار و
گرفتن هدایایی از اهالی ،خبر از برآمدن خورشید و آغاز مراسم قربانی میدهند .با طلوع اولین پرتو آفتاب ،نوبت ذبح
گوسفندان و گاوها میرسد .شبهنگام ،همة مردان در خانة پیر جمع شده ،گروهگروه در جایگاه مخصوص طایفة خود
مینشینند و برای تبرک ،رشته تسبیح چوبین دانهدرشت و تخت گیوة بهجایمانده از پیر را میبوسند .سپس مراسم نواختن
دف و ذکر آغاز میشود .در سومین جمعة بهمنماه ،مردان نانهایی را که بهشکل قرصهایی طلاییرنگ از آرد گندم و
مغز بادام کوبیده تهیه شده و با گیاهان خشک همچون ریحان و سیاهدانه تزئین شده است بر سر مزار پیرشالیار میبرند و
سپس نانها را روی هم میریزند و آنها را خرد کرده با ماست بین حاضران تقسیم میکنند.
ب) مراسم کومسای
مرحلة دوم مراسم پیرشالیار مراسم کومسای است .این مرحله که در ادامة مرحله نخستین است 45 ،روز بعد از فصل بهار
آغاز میشود و دقیقاً همزمان با ییلاق رفتن ( َهه وار) ساکنان اورامان است .برای اجرای این مراسم نیز بیشتر ساکنان منطقه
به ارتفاعات رفته و روستاها تقریباً خالی میشوند .هرسال در دومین هفتة اردیبهشت ،اهالی اورامان و روستاهای مجاور
