Page 304 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 304
تاریخ،فرهنگوهنراستانکهگیلویهوبویراحمد
کتابخانه‌ها ارائه کرده‌اند ،ولی با این وجود هنوز منابع کافی در دسترس محققین و پژوهشگران
این حوزه وجود نداشته است؛ درحال یكه مطالب درخور توجه بیشتری وجود دارد.
مردمان ایلیاتی بویراحمد همچون سایر نوع بشر هم‌زمان با شناخت خویش ،هنر را جزء
لاینفك زندگی خود کرده‌اند .آنها با شروع زندگی سادة ابتدایی ،درودیوار سنگی محل زندگی
خود را هنرمندانه نقاشی م یکرد‌هاند و نقش جزء اصلی زندگی‌آنان بوده است .دست‌بافت هها
به‌خصوص گلیم با زندگی مردم عشایر این خطه از میهن اسلامی عجین گشته است .نقش و
نگارهای این دس تباف تها ،نشان از هنرمندی این مردم است که حکایتی از شادی‌ها ،غم‌ها،
رشادت‌ها ،شهام تها ،رنج‌ها و مشق تهای آنها دارد.
این نوشته بر آن است تا به این پرسش‌های اصلی پاسخ دهد .1 :آیا نقش و نگارهای روی
گلیم به‌عنوان یکی از دست‌بافته‌های زنان ایل بویراحمد ،منبعث از جغرافیای طبیعی و اقلیمی
از زیست‌گاه بویراحمد یها است یا ریشه در باورهای فکری و سنتی آنان دارد؟
آیا با تجزیه و تحلیل این نقش و نگارها به اطلاعات جام عتری درخصوص آدا بورسوم
کهن فرامو ششده در هویت تاریخ این قوم ،م یتوان دست پیدا کرد؟ در تبیین این مسئله باید
به این نکته اشاره شود که رسوم ،باورهای سنتی ،ملی و مذهبی در این نقوش ،همچنین میزان
تأثیر شرایط اقلیمی در خلق این نقوش توسط هنرمندان ایلیاتی (خاصه زنان) چه مقدار بوده
است؟ ازآنجاکه این نقوش حاصل فکر خلاقانة زنان هنرمند ایل بویراحمد است ،از بررسی این
نقوش و نگا رها به نتیجة دو سویة تأثیر و تأثر نقوش از مباحث مرد مشناسانه م یتوان رسید.
در این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی -تحلیلی به بررسی ریشه‌های
فکری نقوش گلیم از دست‌بافته‌های زنان بویراحمد پرداخته شده است؛ تأکید اساسی آن بر
تحقیقات میدانی ،به‌ویژه گفت‌وگو با هنرمندان سالخوردة این عرصة هنری است.
.2نگاهی كوتاه به جغرافیای تاریخی منطقة كهگیلویه و بویراحمد
منطقة كنونی كهگیلویه و بویراحمد در جنو بغربی ایران در میان استان‌های فارس،
خوزستان ،اصفهان ،بوشهر ،چهارمحال و بختیاری قرار دارد .این استان با مساحت 16264
كیلومت ر مربع ،كمتر از یك درصد مساحت كل كشور را به خود اختصاص داده است .این
استان از دو منطقة گرمسیری و سردسیری با شهرستان‌های (دهدشت ،بهمئی ،چرام ،لیكك
در منطقة گرمسیری) و شهرستان‌های سردسیری (بویراحمد با مركزیت یاسوج كه مركز استان
302
