Page 307 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 307
نگاهمردمشناسانهبهنقوشگلیمعشایرایلبویراحمد...
بسیاری شده است .رواج بیشتر ازدواج میان قبیله‌های مختلف منجر به درهم‌آمیختن
سبک‌های گوناگون شده ،میراث هنرهای سنتی را مغشوش کرده است .این تغییرات معمول ًا
با کاستی‌هایی در مهارت همراه بوده است .با ظهور رنگ‌های نامرغوب شیمیایی که توسط
اروپاییان در اواخر قرن نوزدهم رایج شد ،نامرغوبی گلیم‌ها کامل شد و فروپاشی معیارهای
بافندگی و رنگ‌رزی ،نه به‌گونه‌ای سریع؛ بلکه به‌تدریج از شهرها به روستاها و سپس عشایر
انجام شد (آلستر و ویروسکا .)1۳-1۱ :۱۳۷۷ ،از آثار و نوشته‌های مورخان و جهانگردان
پیدا است كه بافتن ،جزء اولین هنرها و صنایع قبایل پراكنده بوده است .می‌توان گفت پارچه
و گلیم تقریبأ از یك زمان رواج یافته است .در سال 1949م ،در سرزمین روسیه یك قطعه
قالی به نام پازریك به حال انجماد پیدا شد كه مربوط به 500 - 350سال قبل از میلاد بوده
است .به این ترتیب ،وجود قالی و گلیم در تمدن‌های باستانی ایران ثبت شده است .فرش
یادشده بیانگر آن است كه برای رسیدن به چنین مهارتی در قالی‌بافی ،لازم است كه بافنده
از یك سنت حداقل هزارساله برخوردار باشد .پس تاریخ پیدایش هنر گلیم‌بافی و قالی‌بافی
در ایران حدودأ بین 2000 -1500سال ق.م تعیین شده است .در بهشهر نیز وسایل بافتنی
به دست آمده كه تاریخ آن متعلق به 600سال ق.م است و نشان می‌دهد كه از موی بز و
گوسفند استفاده می‌شده است (جزایری ،بی‌تا.)25 :
.4باورها و اعتقادات
انسان از لحاظ آفرینش و سرآغاز هستی همواره دچار تردید در آفرینش و طبیعت
بوده است .حضور در صفحة طبیعت و شگفتی‌های موجود در اطراف او ،انسان را وادار
به تفکر و تعلق‌خاطر به بسیاری از مناظر طبیعی کرده است .در دورة پارینه‌سنگی بشر
اولیه ،طرح‌هایی بر روی غارها اجرا کرده که ناشی از باور این دوره و اعتقاد این انسان
دربارة طبیعت و فضای اطراف او بوده است؛ مانند طراحی (حیوانات ،درختان ،شکار و)...
یا ساخت سفال‌ها ،بشر برای ارضای روحی خویش و تأمین نیازهای درونی که ذات ًا همراه
انسان بوده است ،با بهره‌گیری از فرم‌ها و شکل‌های طبیعی خورشید به‌عنوان بزرگ‌ترین
مظهر اعتقادی در دورة پیشاتاریخی تا ماه ،ستارگان و درختان ،توانست باورها و اعتقادات
خویش را همراه و همزاد خود بر روی ساده‌ترین دست‌ساخته‌های خویش به جا گذارد .هر
قوم و قبیله‌ای بنا به تجربه و گذشتة خویش ،درگیر باورها و اعتقاداتی بوده است که شکل و
305
