Page 305 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 305
نگاهمردمشناسانهبهنقوشگلیمعشایرایلبویراحمد...
نیز است و شهرستان دنا) تشكیل شده است .ایلات این استان نیز عبارت‌اند از :بویراحمد،
بهمئی ،طیبی ،دشمن زیاری ،چرام و باوی «بابویی» (فرجی و همکاران 1 :1366 ،و 426؛
جعفری .)218 :1368 ،این استان از دو نام «كهگیلویه» و «بویراحمد» تشكیل شده است.
میرزاحسن حسینی‌فسایی وجه‌تسمیه كهگیلویه یا گیلویه را برگرفته از نام میوه‌ای «كه در
فارسی كیالك ،در اصفهان كویح و در تهران زال‌زالك» می‌گویند م یداند (حسینی‌فسایی،
2 :۱۳۷۸و 263؛ بهروزی.)117 :1346 ،
اما دیگر شواهد تاریخی ،متفاوت با نظریة گفته‌شده است .اصطخری از شخصی به نام
«جیلویه» یاد كرده است كه بر این منطقه حاكم بوده و به همین دلیل به نام او نامگذاری شد
(اصطخری .)126 :1367،محمدعلی شوشتری نیز درای نباره روایت كرده است که در قرن
سوم هجری گیلویه نامی از الوار بر این كوهستان فرمانروا شد و این ناحیه به نام گیلویه معروف
شد (امام شوشتری .)192 :1331،از مجموع گزارش‌ها و روایاتی كه مورخان و جغرافی‌نویسان
درخصوص كوه‌گیلویه بیان کرده‌اند ،نتیجه گرفته می‌شود كه زمان نامگذاری كوه‌گیلویه یا
نهادن این نام بر این منطقه كوهستانی از قرن سوم هجری معمول شده و علت نامگذاری آن
حاكمیت شخصی به نام «گیلویه» یا «جیلویه» بر این منطقه بوده است.
.3تاریخچه گلیم
فرهنگ ک منظیر گلیم‌بافی ،در حقیقت پاسخی است به نیازهای اولیة روستاییان و کوچندگان
که در جست‌وجوی دستیابی به چادری خشک ،خیمه‌های مفروش و وسایل خواب گرم‌تر
بوده‌اند .گلی مهای محلی به ابعاد حدود 3×2متر هستند .برای بافت آن دو نفر زن روزانه
حدود شش ساعت كار می‌كنند و حدود یك ماه طول می‌كشد تا گلیم بافته شود .هر گلیم نیز
حدود ده كیلو پشم نیاز دارد (صف ینژاد .)362 :1375 ،آنچه امروزه به‌عنوان صنعت دستی
گلی مبافی می‌شناسیم ،دستاوردی است که در اثر سد‌هها کار مشق تبار در پای دارهای بافندگی
سادة روستایی و ایلیاتی پدیده آمده است .بافته‌های کشف‌شده در پازیریک ،فرش نیمه
تمامی که با اشکال فیگوراتیو تزیین شده ،یا انواع گلی مباف تها و نمادهای متعلق به قرن‌های
چهارم و پنجم قبل از میلاد ،نمون ههای فوق‌العاده جالبی از نخستین قالی‌بافی در شرق است.
چنین دس تبافت‌هایی بی‌گمان از اسکان دائم اقوام بافنده و آگاهی از سطوح بسیار بالای فنی
حکایت م یکند .اگرچه می‌توان با اطمینان گفت که این منطقه در بافت گلیم از مراکز نخستین
303
