Page 313 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کهکیلویه و بویراحمد
P. 313
نگاهمردمشناسانهبهنقوشگلیمعشایرایلبویراحمد...
نمادین کهن‌تری از قال یهای گر‌هبافته است؛ اما دریغ که این کنجکاوی فرهنگی در زمانه‌ای
است که موضوع مورد مطالعه در حال ناپدیدشدن است .گلیم‌های قدیمی ،برحسب ماهیت یا
کاربرد ،فرسوده شده ،از میان م یرود و با نوع تازه آن تعویض می‌شود .تغییر گسترده اخیر
ازجمله نفوذ غربی‌ها ،عوامل شهرنشینی،گسترش راه‌ها و ارتباط ،سنت بافندگی را با تحولات
عظیمی روبه‌رو کرده است.
.6مطالعه نقوش
سرزمین کهگیلویه‌و بویراحمد ،سرزمین نقش و هنر است که در آن محصولات مختلفی
بافته م یشود .این محصولات حاصل دسترنج زنان یا مردان این خطه است که در هر نمونه،
نقوشی برای زیبایی با آن بافت هها ،نق شهایی که ذهن خلاق هنرمندان زن ایل این دیار بر روی
دس تبافت ههای خود نقش م یزنند و با رن گهایی که حاصل دسترنج خود م یباشد تابلوهایی را به
عرضه نمایش م یگذارند که گویی چندین سال در این هنر ،تبحر داشت هاند یا تحصیل کرد‌هاند و
دل و دیدة هر بینند‌های را مجذوب خود م یگردانند .بر روی هر بافت های نقش مخصوص به خود
آن بافته طراحی شده و با رنگی که به ذهن آنها برای آن نقش جذا بتر و قشن گتر است رنگ
م یشود ،مثل ًا بر روی گلیم بیشتر ب هصورت اشکال هندسی است و با وجود اینکه بعضی از نقوش
ب هصورت اساطیری است ،اما ریشه در روزگاران دور دارد .حاشیه لوزی نشان های از حرکت آب،
گل خورشیدی نشانة برکت خورشید در زایندگی و نق ش بند حلقه ،سمبل زندگی است.
بافت ههای عشایری از مناطق اطراف برگرفته شده و یا درگذر از منطقه ،تغییر یافته و
مرسوم شده است و اغلب طرح‌های موجود در دست‌بافته‌ها ،در گروه نق شهای هنری قرار
می‌گیرند .بعضی از نقوش از طبیعت الهام گرفته شده و ساده شد‌هاند؛ ب هطور یکه درخت سرو به
چیزی در حد یک مثلث در دست‌بافته‌ها نمود پیدا می‌کند و پرستو و ماهی در حدود نی مکمان
در م یآیند .وقتی که از زنان ایل دربارة نقوش این دست‌بافته‌ها پرسیده می‌شود توضیح
چندانی نمی‌توانند بدهند ،جز اینکه اکثر نقوش برگرفته‌از وسایل روزمره زندگی ،وسایل محل
کار و بیشتر آنها برگرفته از طبیعت پیرامون خود بوده است که آنها را به شکل هندسی و
اشکال دیگر درآورد‌هاند .تمام عناصر مکمل ،اعم از نگارهای گل و گیاه ،پیکر‌ههای جانوری
و آدم کها درنهایت سادگی ب هصورت تجزیه‌یافته در بخش‌های مختلف دست‌بافت هها به کار
م یرود .اصالت این طرح‌ها از روستاها و ایلات عشایر ایران است ،زیباترین و قدیمی‌ترین
311
