Page 131 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 131
تبارشناسیوالیانفیلیایلام
را ایفا نموده‌اند .تاکنون تحقیقات نسبت ًا زیادی دربارة والیان فیلی انجام‌شده ،ولی اغلب این
مطالعات با نگاهی تاری خنگارانه و بر اساس منابع مکتوب انجام شده است .پرسش اصلی
پژوهش پیش‌رو آن بود که آیا علاوه بر اسناد و منابع مکتوب تاریخی ،شواهد باستان‌شناختی
وجود دارد که بتواند اطلاعاتی از نام و تبار آنان ارائه نماید؟ این شواهد احتمالی در کجا قابل
جست‌وجو بوده و دلیل وجود آ نها در یک منطقه و مکان خاص چه بوده؟ تصور می‌شد
که با توجه به تمرکز حکومت والیان فیلی در ایلام ،این شواهد در کانون اصلی قدرتشان
که قلعه والی بوده و همچنین در مسیر شا‌هراه‌های ارتباطی و محورهای پرتردد و قابل
جست‌وجو باشد .نتیجه تحقیق نشان داد که از حاکمان والی منطقة پشتکوه تاکنون چند کتیبه
در استان ایلام و عمدت ًا در حوزه شهر کنونی ایلام ،وجود داشته که همه آن‌ها دربردارندة شرح
مختصر فعالیت‌های عمرانی دو والی مقتدر پشتکوه ،یعنی حسینقلی‌خان ابوقداره و پسرش
غلامرضا‌خان می‌باشد .ا زجملة آن‌ها سن گنوشتة تخ ِت‌خان ،سن گنوشته‌های تنگ قوچعلی
(دو سنگ‌نوشته) ،سن گنوشتة قلعه والی ،سن گنوشتة نخجیر صال حآباد است؛ اما مهم‌ترین
سن گنوشته‌های برجا یمانده از زمان والیان که د ربرداندة اطلاعاتی د رخصوص نام و تبارشان
می‌باشد ،دو سنگ‌نوشته است که یکی در قلعه والی شهر ایلام و دیگری در مکانی موسوم به
تخت خان یا تخت خاتون است.
اهداف و ضرورت پژوهش :هدف اصلی این پژوهش ،شناسایی شواهد و مدارک
باستا نشناختی خصوص ًا سنگ‌نوشت ههای مربوط به عهد والیان فیلی ایلام و بررسی متن و
محتوای آن‌ها به‌منظور آشنایی با نا م و‌تبار آنان بوده است .از ضروریات این پژوهش ،تأکید
بر اهمیت مدارک باستا نشناختی در مطالعات علمی و معرفی بیشتر آن با هدف اهمیت حفظ
و نگهداری از یادگارهای فرهنگی گذشته می‌باشد.
پرسش و فرضیه پژوهش :پرسش اصلی پژوهش پیش‌رو این است که آیا علاوه بر
اسناد و منابع مکتوب تاریخ ِی مربوط به والیان فیلی ،شواهد باستا نشناختی ،خصوص ًا کتیبه یا
سنگ‌نوشته‌ای از این حاکمان وجود دارد که گویای نا م و تبارشا ن باشد؟ این شواهد در کجا
قابل جس توجو بوده و چرا در یک منطقه و مکان خاصی قرار دارند؟ تصور می‌شد که به‌دلیل
تمرکز حکومت والیان فیلی در ایلام ،این شواهد را باید در مرکز یا پیرامون کانون اصلی
قدرتشان و یا در مجاورت راه‌های مهم ارتباطی جست‌وجو نمود.
روش پژوهش:این پژوهش به روش توصیفی‌و با رویکردی میدانی و همچنین مطالعات
129
