Page 21 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 21
نقشتجارتخارجیدر رشدوتوسعۀ بازارکرمانشاهدردورۀ قاجار ...
عنصر شکل دهندة شهر در فضاهای سیاس ی-اقتصادی قرار داد که بر چهره و اندام کالبدی شهر
واقعیت بخشید .ب هنظر م یرسد موقعیت ویژه شهر به دولتشاه کمک کرد تا با تبدیل آن به مرکز
اقتصادی رونق دهد .شیروانی و اوبن با اشاره به رونق شهر و بازار کرمانشاه در اوایل دورة قاجار
آن را نتیجة شیوة درست حکومت دولتشاه م یدانند (شیروانی462 :1339 ،؛ اوبن.)346 :1362 ،
پس از وی ،فرزندش امامقل یمیرزا عمادالدوله به‌عنوان حاکم ،فعالیت‌های عمرانی را ادامه
داد .ساخت بناهای فرهنگی -مذهبی ،بناهای تجاری (سرای عمادالدوله و قیصریه) همچنین
توسعة بازار با ایجاد چندین سرا و احداث چهارسو از جملة این فعالیت‌هاست .در پایان این
دوره ،ابتدای بازار ،دروازة س رقبر‌آقا در غرب شهر بود .این بازار رودخانة آبشوران را قطع
می‌کرد و به دروازة چیاسرخ در شرق شهر م یرسید (خدیوی .)555 :1379 ،نظم این بازار با
توجه به نقش هر صنف در ارتباط با اصناف دیگر و بافت شهری اطراف آن در طول زمان
پایه گرفت و با گذشت زمان میان بخش‌های مختلف‌آن هماهنگی برقرار شد .این بازار همانند
دیگر بازارهای خطی در جهت طولی رشد کرد .همجواری فعالیت‌های سازگار برای رشد
پیشه‌وری و ساخت کاروانسراها در خارج از راسته‌های اصلی نشان از انسجام و یکپارچگی
در بازار‌کرمانشاه بوده است.
.3عناصر تجاری بازار کرمانشاه
بازار شهر كرمانشاه از نظر كیفیت ساختمانی و وضعیت فیزیكی شباهت زیادی به سایر
بازارهای شهرهای ایران دارد ،بازار فعلی این شهر دارای قدمت 160ساله است كه قبل از
این تاریخ نیز همین محل مركز داد و ستد شهر بوده ،لیكن وضع فیزیكی فعلی را نداشته
است .ب هطوری‌كه در تاریخ ذکر شده است ،بازار كرمانشاه بارها در حملات و لشگركشی‌ها
دورة مغول و در دورة زندیه ویران و دوباره احیاء شده است .این بازار به سبك بازارهای
قدیمی ایران كه نشان‌دهندة معماری دورة قاجاریه و یا اواخر دورة صفویه می‌باشد ،مسقف
بوده و در فواصل معین نورگیرهایی به‌منظور روشنایی تعبیه شده است .مصالح ب هكار رفته در
ساختمان بازار خشت و آجر است و سقف آن از تیرهای چوبی ،حصیر ،خشت و گل پوشیده
شده است و در برخی از قسمت‌ها در ساختمان سقف ا زآجر ب هصورت ضربی استفاده شده
است .در امتداد مسیر اصلی و همچنین راسته‌های منشعب از‌آن ،حجره‌هایی قرار دارند كه
محل فعالیت حرف و صنوف مختلف می‌باشند كه در ابتدا هر یك از رشته‌های مزبور در
19
