Page 70 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه

‫تاریخ‪،‬فرهنگوهنراستانکرمانشاه‬

‫از دیگر محوطه‌هایی که گونه‌های مختلف ُمهرهای استامپی و استوانه‌ای ب ‌هدست‌آمده‪،‬‬
‫محوطة «تل باکون» در استان فارس است‪ .‬در این محوطه انواع ُمهرهای استامپی از گون ‌ههای‬
‫مدور‪ ،‬محدب‪ ،‬دکمه‌ای‪ ،‬حلقه‌ای‪ ،‬استوانه‌ای با نقوش هندسی مانند مربع‪ ،‬مثلث‪ ،‬دوایر و نقوش‬
‫مخطط تزیینی‪ ،‬صلیب‪ ،‬مشبک‪ ،‬هاشور و متقاطع و همچنین انواع ُمهر و اثر ُمهرهای استوانه‌ای‬
‫به‌دست‌آمده است‌ (‪ ،)Alizadeh, 2006: plat. 17- 22‬که درک و روند تحولات اجتماعی‪،‬‬
‫اقتصادی و سیاسی جوامع مرکب حکومت‌های اولیه از جوامع هزارة پنجم و اوایل هزارة‬

‫چهارم ق‪.‬م‪ .‬را به نمایش می‌گذارد (علیزاده‪.)26 ‌:1371 ،‬‬
‫تل‌باکون یکی از مهم‌ترین محوط ‌ههایی است که می‌توان انواع ُمهرهای استامپی و استوانه‌ای‬
‫و تحولات شمای ‌لنگاری را در آن مطالعه کرد؛ از این تپه ‪ 140‬تکه ممهور ِگلی (اثر ُمهرهای‬
‫ِگلی) ب ‌هدست آمده است که برای ممهور کردن کیسه‪ ،‬قفل‪ ،‬جعبه‌و‪ ...‬استفاده شده است (همان‪:‬‬
‫‪ .)35 -34‬عمده ُمهرهای این تپه متعلق به دوران‌آغاز نگارش است که با گونه‌های مختلف‬
‫نقوش خود‪ ،‬نوعی قرابت در نقش‌مایه و شمای ‌لهای ب ‌هکار رفته با محوطه‌های هم‌افق خود‬
‫مانند گیان‪ ،‬سفالین‪ ،‬شوش‌و‪ ...‬دارد و ارتباط دادوستدهای تجاری فرامنطقه‌ای را نشان م ‌یدهد‪.‬‬
‫حتی می‌توان بیشترین تشابهات ُمهرها و نق ‌شمای ‌ههای به‌کار رفته در ُمهرهای تل‌باکون را در‬

‫یافته‌های ُمهر و اثر ُمهرهای تپه گیان مشاهده کرد (شکل‌های ‪ 13 ،5 ،4‬و ‪.)14‬‬

‫شکل ‪ :13‬انواع ُمهرهای استامپی مکشوف از کاوش تل‌باکون فارس (‪.)Alizadeh, 2006: plat. 17-22‬‬

‫‪68‬‬