Page 17 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 17
اختلافایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی در دورۀ قاجار
و چرایی بروز و تداوم این اختلاف است .همچنین ،ادله و اقدامات دو کشور برای اثبات
مالکیت خود بررسی می‌شود .ازآنجایی‌که تحولات مرزی و شکل‌گیری مرزهای هر کشور از
اهمیت ویژه‌ای برخوردار است ،ضروری است این اختلاف مرزی ،که بیش از 50سال طول
کشید و نتایج زیان‌باری برای مردم پشتکوه داشت ،مطالعه شود.
پرسش‌و فرضیة پژوهش
پرسش محوری پژوهش پی شرو این است که چه عواملی باعث بروز اختلاف میان دو
کشور ایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی شد .در پاسخ به این پرسش ،فرضیة
پژوهش چنین است :دولت عثمانی با طرح ادعای مالکیت اراضی صیفی و ملخطاوی ،بیش
از آنکه به دنبال الحاق آن اراضی به خاک خود باشد ،به دنبال تأمین آب شهرهای زرباطیه و
بدره و جسان بود که در پایین‌دست رودهای کنجان‌چم و گاوی واقع شده‌اند.
روش پژوهش
این پژوهش با بهره‌گیری از اسناد و مدارک موجود و منابع کتابخانه‌ای و با روش توصیفی-
تحلیلی تدوین شده‌است.
پیشینة پژوهش
در برخی منابع تحقیقی ،نظیر مقالة «نقش رودخانه‌های مرزی در روابط ایران و عراق از
دورة پهلوی تا آغاز جنگ تحمیلی» و کتاب تاریخ سیاسی‌اجتماعی ُکردهای فیلی در عصر
والیان پشتکوه ،به اختلافات ارضی و مرزی ایران و عثمانی اشاراتی شده است .شهر باغسایی
و اراضی صیفی و ملخطاوی نزدیک به هم و تا َحدی به‌ه مپیوسته‌اند؛ اما اختلافات دو کشور
بر سر این مناطق ویژگی‌های خاص خود را دارد .از ای نرو ،در این نوشتار تلاش شده است
فرازوفرود یکی از اختلافات ارضی و مرزی مهم ایران و عثمانی بررسی شود.
.2سابقة تحدید حدود در منطقة پشتکوه
برای نخستی نبار ،در دورة شا‌هطهماسب ا ّول صفوی (930ـ984ق) بخش وسیعی از
15
