Page 205 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 205
گویش کردی در استانایلام
منسوب به اقوامی م یكنند كه قبل از مادها در سرزمین كردستان مسكن داشت هاند ،مثل گوتی
و كاسی و لولویی و مانایی و ...است .به‌زعم آنان پس از اثبات این قدمت فوق‌العاده برای
اكراد دو چیز خود‌ب هخود به ثبوت م یرسد :یكی اینكه كرد بسیار قدیم است ،دیگر آنكه از
نژاد ایرانی نیست؛ زیرا آن طوایف مذكور از نژاد آریایی نبوده‌اند؛ در جواب آن‌ها اجمال ًا
می‌گوییم :اول ًا چنین نیست كه هر وقت طوایف متوالی در قطعه خاكی زیسته باشند همه آ نها
از یك ریشه آمده باشند؛ برعكس تاریخ نشان م یدهد كه قطعات كرة زمین ،مكرر از قومی
به قومی انتقال یافته است .هرگز هیچ مورخی نمی‌تواند ثابت كند ساكنان جدید ،اولاد آن
اقوام هستند؛ بنابراین از وجود اقوامی در سلسله زاگرس نمی‌توان نتیجه گرفت كه این طایفه
ایران ینژاد كه آن را كرد م یخوانند و در كوهستان مسكن گزیده‌اند از نسل آن طوایف بائده
هستند .ثانی ًا در باب خود آن طوای ِف قدیم هم مثل لولویی و كاسی و گوتی و امثال آن‌ها هیچ
دلیل تاریخی در دست نیست كه سلب ایرانیت از آن‌ها بكند ،بلكه مطابق آخرین تحقیقات
محققین باستان‌شناسی اكثر انتسابشان به این نژاد قدیم و مسلّم است (پالیزبان.) 8 :1380 ،
نظ ر سوم كه قطعی ب هنظر م یرسد ،آن است كه كردها آریایی و از اعقاب ما دها هستن د.
مینورسكی1زبان كردی را متعلق به گروه زبا نهای ایرانی شما لغربی دانسته است و معتقد است
كه این زبان در اصل و مبد‌أ ،زبان گروه عظیمی مجتمع در یك محل بوده و ویژگ یهای كل ی ،پیش
از اینكه كردها بسط و توسعه پیدا كنند ،پیش از پراكند‌هشدنشان در كو‌هها شكل گرفته اس ت .او
تصور این نكته را كه پیدایش لهج ههای شما لغربی رایج در قلمرو ایرا ن ،بدون دخالت و شركت
عامل «مادی» صورت گرفته باشد ،محال م یداند و نتیج هگیری م یكند كه با توجه به ملاحظات
تاریخی و جغرافیایی باید پذیرفت كه بسط و توسعه كردها فقط از سرزمین ماد كوچك كه همان
آتروپاتكان یا آذربایجان امروز ی اس ت ،صورت گرفته است (ثباتی و کر د.)14 :1 390 ،
-اهداف و ضرورت پژوهش
كردها ،جمعیت اصلی و عمده استان ایلام هستند .آنان در شهرهای ایلام ،ایوان ،مهران،
شیروان ،چرداول ،بدره ،بخ شهایی از درهشهر ،آبدانان و دهلران ساكن هستند .جز كردها،
لرها [كه پیوستگی تنگاتنگی با كردها دارند و در سطور بعد بدان اشاره خواهد شد] در
بخش‌هایی از شهرهای درهشهر ،آبدانان و دهلران به‌سر م یبرند .درصدی از جمعیت استان را
1. Minorsky
203
