Page 35 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 35
اختلافایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی در دورۀ قاجار
باغسایی فرستادند و زراعت آن مناطق را ویران کردند (استادوخ4 :ـ2ـ16ـ1310ق).
در 1317ق ،رعایای پشتکوه در اراضی صیفی و ملخطاوی زراعت کردند؛ اما در تابستان
1317ق« ،قائ ممقام بدره و ضابطة آنجا با جمعی سوار نظامی و عشایری به اراضی صیفی و
ملخطاوی رفته ،عشایر ایرانیه را که در آنجا سکنی داشته‌اند نهب و غارت کرده‌اند» (استادوخ:
21ـ2ـ16ـ1317ق) .در 8رجب 1317ق ،مشیرالدوله تجاوز نیروهای عثمانی به اراضی
صیفی و ملخطاوی را به اطلاع سفیر عثمانی م یرساند و از وی می‌خواهد قبل از اینکه
سرحدداران ایران درصدد ممانعت و طرد آن‌ها برآیند ،آن نیروها را از آن اراضی دور کند و
از تجاوز آ نها ممانعت کند (استادوخ16 :ـ2ـ16ـ1317ق).
اهالی صیفی و ملخطاوی در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت 1279ش ،به‌سرعت بخش
زیادی از محصول خود را قبل از تجاوزهای معمول عثمانی‌ها برداشت و به مکان امن منتقل
کردند .به همین علت ،عثمان یها در این سال نتوانستند زراعت آن اراضی را به‌کلی ویران
کنند .از این‌رو ،در 1318ق ،عثمانی‌ها در مکاتبه‌ای به وزارت امور خارجه به کشت‌وزرع
حسی نقل یخان در اراضی صیفی و ملخطاوی اعتراض کردند و از این اراضی به نام سیدحسن
و متعلق به خود یاد کردند (استادوخ2 :ـ22ـ17ـ1318ق) .همچنین در همان سال ،عثمان یها
به فرماندهی محمدفاض لخان میرلوا با سوار و جمعیت کثیری به آن اراضی آمدند و باق یماندة
«زراعت آنجا را آتش زده و بکلی خراب کردند» (استادوخ4 :ـ22ـ17ـ1318ق) .نص رالله
مشیرالدوله ،وزیر امور خارجة ایران ،حسی نقل یخان را برای این تشویق و تمجید کرد که
«زراعت این محل را خوب چیدند و نگذاشتند مثل سنوات ماضیه ،زراعت رعایای پشتکوه
پایمال مأمورین عثمانی بشود» (استادوخ12 :ـ22ـ17ـ1318ق).
موضع حسی نقل یخان در خصوص اراضی صیفی و ملخطاوی ثابت بود .وی همیشه ابراز
م یکرد که این اراضی «ملک طلق دولت ِعلیة ایران است و پش تدرپشت ،آباءواجداد ما در اینجا
متصرف و مالک بود‌هاند و ابنیه و آثاری که در این اراضی هست همه از ولایت پشتکوه است
و طوایف این سرحد تا یک نفر از آ نها باقی بماند ،امکان عقلی ندارد که از ملک خود دست
بردارد» (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،55سند شمارة .)48حسی نقل یخان در مکاتب های دیگر
تأکید م یکند« :این مدت پانصدششصد سال است که آباءواجداد مخلص ،همیشه از جانب سلاطین
سلف ،مأمور و مباشر این سرحدات بود‌هاند .همیشه این املاک ،چه باغسایی و چه اراضی صیفی
و ملخطاوی ،متصرف ...بود‌هاند» (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،54سند شمارة .)331
33
