Page 30 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 30
تاریخ،فرهنگوهنراستانایلام
م یکردند و ب هتدریج آن منطقه را ،بدون توجه به اصول ب یطرفی ،به قبایل مرزی اجاره
م یدادند .بی‌طرفی اراضی صیفی و ملخطاوی با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی و منابع آب
غایت اهداف عثمانی‌ها بود .درواقع ،هدف اصلی عثمانی‌ها از ادعای ارضی بر مناطق مذکور،
بیش از آنکه الحاق آن اراضی به خاک خود باشد ،تأمین آب برای آباد یهای پایی ندست
رودهای کنجان‌چم و گاوی بود .از این‌رو ،اگر دولت ایران به بی‌طرف ماندن اراضی صیفی و
ملخطاوی راضی می‌شد ،تمام آب رود به سمت آباد یهای عثمانی سرازیر می‌شد.
دولت ایران در زمان سفارت سپهسالار در عثمانی (احتمال ًا در 1285ق) با دولت عثمانی
توافق کرد که مناطق غریبه و باغسایی تا زمان تحدید حدود ب یطرف بماند .اما ،دولت ایران
همیشه اراضی صیفی و ملخطاوی را ملک ایران قلمداد م یکرد و هرگز به بی‌طرفی آن اراضی
رضایت نداد (استادوخ4 :ـ21ـ18ـ1301/3ق).
7ـ .3اجاره دادن اراضی مرزی
یکی از اقداماتی که عثمانی‌ها برای تصاحب مناطق مرزی ایران انجام‌دادند اجاره دادن
اراضی مرزی ایران بود .عثمانی‌ها ابتدا مناطق مرزی م ّد نظر را با هجو م مکرر ویران‌کردند،
سپس آن مناطق را تا سال‌ها برای سکونت مجدد رعایای ایرانی ناامن کردند و پس از آن،
اراضی مرزی ایران را به ایل‌ها و طوایف مرزی با تابعیت نامشخص اجاره‌دادند .عثمانی‌ها ،با
این اقدامات ،ن هتنها آن طوایف را تبعة خود می‌کردند؛ بلکه وسیله و تمهیدی برای تصاحب
اراضی مرزی ایران دس توپا م یکردند .به همین منظور ،در 1287ق ،عثمانی‌ها بخشی از
اراضی صیفی و ملخطاوی را به محمدعال یخان ،از شیوخ بنی‌لام ،اجاره دادند (استادوخ :اسناد
مکمل ،کارتن ،61سند شمارة .)227
.8هجوم مکرر عثمانی برای الحاق اراضی صیفی و ملخطاوی به خاک خود
اختلاف ایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی از اواخر دهة 1270ق شروع
شد و با انعقاد عهدنامة 1332ق پایان یافت .بیش از 50سال ،این منازعه تداوم داشت و بارها
عثمانی‌ها نیروهای ایالتی بغداد و عشایر مرزی را برای هجوم به این اراضی و ویران کردن
زراعت اهالی ایران بسیج کردند و هر بار بخشی از عشایر پشتکوه را غارت و آواره‌کردند.
والیان پشتکوه با اینکه م یدانستند ،درصورت آبادانی و زراعت در آن اراضی ،با هجوم
28
