Page 30 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 30

‫تاریخ‪،‬فرهنگوهنراستانایلام‬

‫م ‌یکردند و ب ‌هتدریج آن منطقه را‪ ،‬بدون توجه به اصول ب ‌یطرفی‪ ،‬به قبایل مرزی اجاره‬
‫م ‌یدادند‪ .‬بی‌طرفی اراضی صیفی و ملخطاوی با توجه به ویژگی‌های جغرافیایی و منابع آب‬
‫غایت اهداف عثمانی‌ها بود‪ .‬درواقع‪ ،‬هدف اصلی عثمانی‌ها از ادعای ارضی بر مناطق مذکور‪،‬‬
‫بیش از آنکه الحاق آن اراضی به خاک خود باشد‪ ،‬تأمین آب برای آباد ‌یهای پایی ‌ندست‬
‫رودهای کنجان‌چم و گاوی بود‪ .‬از این‌رو‪ ،‬اگر دولت ایران به بی‌طرف ماندن اراضی صیفی و‬

         ‫ملخطاوی راضی می‌شد‪ ،‬تمام آب رود به سمت آباد ‌یهای عثمانی سرازیر می‌شد‪.‬‬
‫دولت ایران در زمان سفارت سپهسالار در عثمانی (احتمال ًا در ‪1285‬ق) با دولت عثمانی‬
‫توافق کرد که مناطق غریبه و باغسایی تا زمان تحدید حدود ب ‌یطرف بماند‪ .‬اما‪ ،‬دولت ایران‬
‫همیشه اراضی صیفی و ملخطاوی را ملک ایران قلمداد م ‌یکرد و هرگز به بی‌طرفی آن اراضی‬

                                     ‫رضایت نداد (استادوخ‪4 :‬ـ‪21‬ـ‪18‬ـ‪1301/3‬ق)‪.‬‬

                                             ‫‪7‬ـ‪ .3‬اجاره دادن اراضی مرزی‬
‫یکی از اقداماتی که عثمانی‌ها برای تصاحب مناطق مرزی ایران انجام‌دادند اجاره دادن‬
‫اراضی مرزی ایران بود‪ .‬عثمانی‌ها ابتدا مناطق مرزی م ّد نظر را با هجو ‌م مکرر ویران‌کردند‪،‬‬
‫سپس آن مناطق را تا سال‌ها برای سکونت مجدد رعایای ایرانی ناامن ‌کردند و پس از آن‪،‬‬
‫اراضی مرزی ایران را به ایل‌ها و طوایف مرزی با تابعیت نامشخص اجاره‌دادند‪ .‬عثمانی‌ها‪ ،‬با‬
‫این اقدامات‪ ،‬ن ‌هتنها آن طوایف را تبعة خود می‌کردند؛ بلکه وسیله و تمهیدی برای تصاحب‬
‫اراضی مرزی ایران دس ‌توپا م ‌یکردند‪ .‬به همین منظور‪ ،‬در ‪1287‬ق‪ ،‬عثمانی‌ها بخشی از‬
‫اراضی صیفی و ملخطاوی را به محمدعال ‌یخان‪ ،‬از شیوخ بنی‌لام‪ ،‬اجاره دادند (استادوخ‪ :‬اسناد‬

                                               ‫مکمل‪ ،‬کارتن ‪ ،61‬سند شمارة ‪.)227‬‬

    ‫‪ .8‬هجوم‌ مکرر عثمانی برای الحاق اراضی صیفی و ملخطاوی به خاک خود‬
‫اختلاف ایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی از اواخر دهة ‪1270‬ق شروع‬
‫شد و با انعقاد عهدنامة ‪1332‬ق پایان یافت‪ .‬بیش از ‪ 50‬سال‪ ،‬این منازعه تداوم داشت و بارها‬
‫عثمانی‌ها نیروهای ایالتی بغداد و عشایر مرزی را برای هجوم به این اراضی و ویران کردن‬
‫زراعت اهالی ایران بسیج کردند و هر بار بخشی از عشایر پشتکوه را غارت و آواره‌کردند‪.‬‬
‫والیان پشتکوه با اینکه م ‌یدانستند‪ ،‬درصورت آبادانی و زراعت در آن اراضی‪ ،‬با هجوم‬

                                  ‫‪28‬‬
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35