Page 33 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان ایلام
P. 33
اختلافایران و عثمانی بر سر اراضی صیفی و ملخطاوی در دورۀ قاجار
آنجا پاشیده .عمله و تبعة بنده هم کذلک .اگر حضرات عثمانی باز خیال صدمه زدن به آن‌ها
داشته باشند تکلیف چیست؟ صلاح این کار با سرکار است .قسمی بفرمایید که این رعیت
بیچاره ،ب یفساد و نزاع در سر ملک خودشان جابجا نشوند و فراری ممالک خارجه نگردند»
(استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،54سند شمارة .)331
والی بغداد ،در ملاقات با کارپرداز ایران ،به اقدامات حسی نقل یخان اعتراض م یکند و از
کارپرداز می‌خواهد به حسین‌قلی‌خان بنویسد« :زحمت بیجا نکشد ،هرچه زراع تکاری کند
برای ما خواهد بود .عسکر و جمعیت می‌فرستم [و حاصل زراعت را] ضبط می‌کنم» (استادوخ:
اسناد مکمل ،کارتن ،54سند شمارة .)331در راستای همین تهدید ،در جماد یالثان ی1296ق،
محمد بیگ ،قائم‌مقام کوت ،به‌همراه نیروهای حکومتی و 700نیروی جنگی از عشایر عرب
مرزی ربیعه و بنی‌لام به اراضی صیفی و ملخطاوی یورش برد و زراعت آن اراضی را ویران
کرد (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،55سند شمارة .)108
در 1287ق ،کمیسیون سرحدی ایران در مکاتب های با وزارت امور خارجه برقراری ساخلو
(پادگان) در مناطق صیفی و ملخطاوی را درخواست م یکند (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،61
سند شمارة .)227در 1288ق ،رعایای ایرانی به قدر وسع خود در اراضی صیفی و ملخطاوی
زراعت کردند (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،55سند شمارة .)112در 1289ق ،حسی نقل یخان
همة اراضی مورد اختلاف ،شامل اراضی صیفی و ملخطاوی و باغسایی ،را ضبط کرد و اولیای
امور ایران از این بابت ابراز خرسندی کردند (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن ،61سند شمارة
)203؛ اما در 1290ق ،والی بغداد به اراضی صیفی و ملخطاوی نیرو فرستاد و آنان محصول
زراعت رعایای ایران را ضبط کردند و با خود بردند .والی پشتکوه برای جنگ یا صلح با
عثمان یها به حکم حکومتی نیاز داشت؛ اما حکومت مرکزی اجازة درگیری به وی را نداد.
از ای نرو ،نتوانست ب هموقع از اقدام عثمان یها جلوگیری کند (استادوخ :اسناد مکمل ،کارتن
،61سند شمارة .)117از طرف دیگر ،عثمان یها با استعداد تمام و توپ و سواران مسلح حمله
م یکردند و علاو‌هبر نیروهای ایالتی بغداد و نیروهای حاکمان محلی ،نیروهای عشایری ه ممرز
با ایران را نیز در این حمله بسیج م یکردند .در تمام مدتی که اختلافات ارضی ایران و عثمانی
در منطقة پشتکوه جریان داشت ،حکومت مرکزی ایران برای دفع تهاجم عثمانی نه هزین های
اختصاص داد و نه نیرویی برای دفاع از این مرزها به منطقه فرستاد و والیان پشتکوه ،با تکیه بر
نیروهای عشایر پشتکوه ،از مرزهای ایران در مقابل هجوم مکرر عثمانی دفاع کردند.
31
