Page 49 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 49
موقعیتتجاریکرمانشاه در دورۀ قاجار ...
.4نتیج هگیری
کرمانشاه در طول ادوار مختلف تاریخی ب هدلیل استقرار در زاگرس و همچنین قرارگیری
در نقطه راهبردی و منطق های از موقعیت جغرافیایی منحصر به‌فردی برخوردار بوده و
ب همثابه دروازه‌ای برای تردد مسافر و کالا عمل م یکرد .در طول دوره قاجار نیز این جایگاه
سوق‌الجیشی برای کرمانشاه حفظ شد و قرارگرفتن در مسیر شاهراه ارتباطی گمرك غرب
و شریان تجاری بزرگ کشور به‌سمت درواز‌ههای بین‌المللی این موقعیت را ارتقا بخشید.
در عرصه تجارت داخلی نیز شرایط جوی مناسب و خاک حاصلخیز که زمینه کشت و تولید
محصولات را فراهم آورده بود؛ موجب فراوانی محصولات کشاورزی و دامی در منطقه شده
و سبب جذب تجار و کاروا نهای تجاری داخلی به منطقه‌شد .از سوی دیگر اقدامات عمرانی
شاهزادگان قاجاری و در رأ سآنها خاندان دولتشاه در تأسیس و ارتقاء زیربناهای اقتصادی
ازجمله بازار و کاروانسراها ،زیرساخت‌های مؤثری برای تسهیل جریان تجارت در این منطقه
پدید آورد .در کنار همه این عوامل ،راه زیارتی سیاحتی عتبا تعالیات که از معبر اصلی
کرمانشاه می‌گذشت؛ باعث اهمیت روزافزون این راه برای دولت‌های ایران و عثمانی شده و
تردد همیشگی مسافران و زوار در این مسیر و اسکان و تردد در کرمانشاه و به‌تب عآن رونق
فعالیت‌های تجاری را همراه داشت .با این حال و با وجود ظرفیت‌های فراوان این منطقه
برای رونق تجارت ،کرمانشاه چنانکه باید در دوره قاجار ،شاهد گسترش موقعیت تجاری و
بازرگانی نبود.
.5کتابنامه
ابوت ،کی ثادوارد ( .)1396شهرها و تجارت ایران در دوره قاجار .ترجمه عبدالحسین
رئیس‌سادات .تهران :امیرکبیر.
احسان‌خواه ،شیرزاد؛ کاظمی‌راشد ،منیره؛ زندیه ،حسن؛ صدری ،منیژه (« .)1398تأثیر
روابط خارجی بر تحولات اقتصادی کرمانشاهان در دورة قاجار (1210-1285ش)».
پژوهش‌های ایرا نشناسی .سال .9شماره .1صص.20-1 :
ادیب‌الملک ،عبدالعلی ( .)1364سفرنامه ادیب‌الملک به عتبات (دلیل‌الزایرین) .تصحیح
مسعود گلزاری .تهران :دادجو.
اشرف ،احمد ( .)1359موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران .تهران :زمینه.
47
