Page 44 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 44
تاریخ،فرهنگوهنراستانکرمانشاه
سیاسی و اقتصادی زیادی داشت (اشرف .)60 :1359 ،ابوت کنسول انگلیس پیشنهاد می‌کند
که با وجود تجارت کالاهای انگلیسی در منطقه توسط تجار بومی ،برای کمک به تجارت این
کالاها در این منطقه ،مأموریت هیئت کنسولی انگلستان در تهران به تمامی ایالت عراق عجم
گسترش یافته و در جهت گسترش این تجارت اقدام کنند .وی ارزش واردات پارچه‌های
پنبه‌ای ،پشمی و ابریشمی اروپایی به این شهر از طریق تبریز را حدود 25000هزار پوند
بر‌آورد م یکند (ابوت.)170-168 :1396 ،
.4-2وجود راه عتبات‌عالیات
یکی دیگر از عوامل رونق تجاری کرمانشاه ،قرار‌گرفتن بر سر راه زیارتی بغداد -عتبات
بود .این شهر در ایام صلح معبر کاروان‌های بسیاری بود که کالا را به مقصد و جنازه‌ها
را به‌مدفن یعنی کربلا و نجف حمل می‌کردند (بلوشر .)82 :1363 ،عتبات‌عالیات حدود
چهارصد سال صحنه کشمکش و رقابت دو قدرت شیعه (ایران) و سنی (عثمانی) بود.
رفت و‌آمدهای مداوم ایرانیان به عتبات‌عالیات ،اقامت برخی از آنان در این مناطق و
اشتغال به فعالیت‌های بازرگانی و تجارت و حضور علما و جمع كثیری از طلاب شیعه ایرانی
به تداوم حاكمیت ایران در بخش مهمی از قلمرو عثمانی دامن می‌زد .بعد از انعقاد و معاهدة
ارزنه‌الروم دوم (1847م1263/.ق ).نه تنها حجم رفت‌و‌آمد ایرانیان به شهرهای مقدس
عراق بیشتر شد كه به‌دلیل مشكلات اقتصادی و سیاسی در ایران عده زیادی از ایرانیان به
شهرهای مقدس عراق مهاجرت كردند و به این ترتیب عتبات‌عالیات بافت شیعی ایرانی به
خود گرفت (شهسواری.)10 :1392 ،
توجه و علاقه حکومت قاجار به عتبات‌عالیات و سفر ناصرالدین شاه قاجار برای زیارت
به بقاع متبرکه عراق ،این اهمیت را بیش از پیش افزون می‌ساخت .راه ارتباطی عتبات‌عالیات
كه نقاط مركزی ایران و كلیة را‌ههای زمینی زائران قفقاز ،افغانستان وآسیای‌مركزی را به
اماكن زیارتی مقدس كربلا و نجف متصل م یكرد ،از شهر كرمانشاه می‌گذشت .به‌عبارت
دیگر کرمانشاه در این دوره علاو‌هبر مطرح بودن به‌عنوان یکی از مسیرهای اصلی و عمده
ترانزیت کالا؛ از معابر اصلی مسافران اماکن مقدس و همچنین عبور جنازه برای دفن در
عتبات محسوب می‌شد .کلیه زائران شیعه که از قفقاز ،آذربایجان ،سواحل جنوبی دریای
خزر ،خراسان ،افغانستان و مرکز ایران برای زیارت به کربلا و نجف م یرفتند از کرمانشاه
عبور م یکردند .زمان ورود زائران همزمان با برداشت محصول بود؛ بنابراین در کاروانسراها
42
