Page 58 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 58
تاریخ،فرهنگوهنراستانکرمانشاه
شکل :2نمون های از استفاده پلمپ دراجناس مورد مبادلة جوامع اولیه با سیست مهای مدیریتی (یوسف یزشک.)1389،
ُ .1-2مهر استامپی
ُمهرهای استامپی از نوع ُمهرهایی هستند که به چاپ «مسطح» نیز شهرت دارند و نقوش
ب هصورت کنده و برجسته (مثبت‌یا منفی) بر سطح آن ایجاد م یشدندُ .مهرهای استامپی ساختمانی
شبیه به ُمهرهای مسطح امروزی داشتند که از انواع سنگ ،قیر و گاهی هم از ِگل ساخته و نقوش
حک شده در این ُمهرها بر روی سفا لها و الواح گلی منتقل م یشدند (بیانیُ .)21 :1363 ،مهر
استامپی ب هصورت عمودی برای ُمه رکردن بر روی تک ههای گلی مورد نظر ب هکار رفته و در هر
بار فشار ،تنها یک تصویر را تولید م یکردند؛ بنابراین ایجاد تصویر ب هطور مکرر و پ یدرپی
نیازمند تکرا رحرکت بوده است (سرداری .)37 :1384 ،قدیم یترین انواع ُمهرهای استامپی
در ایران احتمال ًا استامپی تعویذی از جنس کلوریت کوچک با اشکال متنوع بوده است .یک
نمونه از آ نها در لای های از دورة دالما (4800- 4400ق.م ).در تپه «س هگابی» و در درة کنگاور
ب هدس تآمده است ( .)Henrickson, 1988از همان دوره یا کمی جدیدترُ ،مهرهای ُمهر‌های‌شکل
نیز از دوره «بیات» در تپة «سبز» در دشت دهلران ب هدس تآمد ( .)Hole,1983ب هطو رکلی یک
فرم مشخص برای ُمهرهای استامپی ،داشتن یک سطح محدب و یک شکل مربع یا گرد است
که ب هوسیله دست های در قسمت پشت آن برای آویزان کردن استفاده م یشدPorada, 1993: .
) .)481همچنین در کاو شهای تپه سفالین (حصاری و یوسفی ،)1389 :تعداد زیادی اثر ُمهر
با ُمهر استامپی یافت شده است .این قطعات شامل نقوش لا کپشت ،گیاه و نقوش هندسی‌و...
هستند .ب هطو رکلی براساس تک ههای ِگلی ُمهر شده ،به نظر م یرسد این ُمه رهای استامپی دارای
سطح محدب در هر سه نمونه و یک شکل مربع و گرد بود‌هان د (شک ل.)12
ُ .2-2مهر استوان های
از اواسط هزار‌ة چهارم ق.م( .دورة اوروک میانه) ه مزمان در بی نالنهرین و دشت شوشان
تغییر بنیادینی در سبک ُمهرسازی پدی دآمد )(Porada,1993که ا زآن ب هعنوان ُمهرهای استوان های
(سیلندری) یاد م یشود .اختراع ابزار «مته» ب هعنوان ابزار اولیه باعث تغییر در سبک حکاکی
56
