Page 61 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 61
مطالعهایکونوگرافیمهرهاواثرمهرهایپیشازتاریخحوزۀ فرهنگیزاگرسمرکزی
(خاکسار )1390،به تدفین و گوری از عصر مفرغ نیز دست پیدا کرد که با تمهیدات مرمتی
جهت قراردادن در معرض دید عموم به ادارة میراث‌فرهنگی ،گردشگری و صنایع‌دستی
شهرستان نهاوند منتقل شد؛ در ادامه انتشاراتی از یافت ههای مختلف مانند :تدفین (اصلاحی
و خاکسار )1392 ،و تحلیل نق شمایه‌های سفال (قاسمی )1392 ،گیان نیز در محافل مختلف
علمی ،ارائه و منتشر شد.
تپه‌گیان دارای یافته‌های فرهنگی متنوع از معماری و تدفین است .این تپه دارای تمامی
توالی روستانشینی جدید تا عصرآهن (توالی گیان )V- Iمی‌باشد؛ شاید بتوان مهم‌ترین دستاورد
کاوش در تپه گیان را شناسایی [ ]123گور با ساز‌ههایی از خشت‌خام در این تپه دانست
(افراسیا بپور .)74 :1379 ،در داخل این گورها و همراه اسکلت‌ها ،اشیایی به‌عنوان هدیه
قرار داشت .این هدایا در قالب زیورآلات ،ابزارآلا تجنگی ،ظروف سفالی و فلزیُ ،مهرها و
گاهی اشیای استخوانی دست هبندی میشوندُ .مهرهای گیان شامل تعداد زیادی از انواع ُمهرها ی
استامپی و استوانه‌ای هستند که از دور‌ة Vآن ب هدست‌آمده‌اند (Ghirshman & Contenau,
)1935: 65که به‌صورت پراکنده در برخی از پژوه شها معرفی و اشاره‌ای بدان‌ها شده است
(بیانی1363،؛ .)Amit,1972تپه گیان در فقدان معماری‌های منسجم و فراوانی تدفین ،در مسیر
راه تجاری (شمالی -جنوبی) و اتصال دهندة محوط ههایی مانند س هگابی ،گودین ،گریران‌و ...به
دشت شوشان و تپة شوش قرار داشته اس ت (افراسیاب‌پور )1379 ،و احتمال ًا در امر دادوستد
و در امتداد جادة تجاری و محوطه‌های یاد شده ،گیان نقش به‌سزایی در کنترل تاجران داشته
است؛ ب هطوری که با توجه به مطالعات صورت گرفته ،جمعیت گیان را شمار زیادی از تجار و
مردم کوچ‌نشین تشکیل‌م یداده‌اس ت (همان )74 :که حضور ُمهرها در تدفین‌های شمارة ،52
68و ،97گواهی بر این ادعا است .با توجه به اهمیت و کاربرد ُمهر و شمایل‌شناسی نقوش این
اشیاء ،در ادامه به تشریح و واکاوی ُمهر و اثر ُمهرهای مکشوف از تپه گیان نهاوند م یپردازیم.
ُ .1-3مهر و اثر ُمهرهای مکشوف از تپه گیان نهاوند
نخستی نبار ،هرتسفلد شماری از ُمهرهای تپه گیان را جم عآوری و ثبت کرد ،همچنین
در ادامة کاوش‌های صورت‌گرفته در گیان تعدادی ُمهرهای استامپی از نوع مدور ،محدب
(شک ل .)4و ُمهرهای استوان های (شکل .)8از تدفین‌های شمارة 68 ،52و 97این تپه به‌دست‌آمد
(.)Ghirshman & Contenau, 1935: pl. 6; pic 3-4 & pl. 35
59
