Page 1 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 1
بهرة اول:کاخها ،دروازهها ،برجها ،کاروانسراها ،قلعهها و باغها
محمدابراهیم زارعی
سیروان محمدی قصریان
در استان کردستان هیچ عمارت و بنایی که واژة کاخ برای آن به کار رفته باشد ،وجود ندارد .البته در دورههای مختلف تاریخی
عمارتهای باشکوه حکومتی و حتی اعیانی و شخصی در نقاط مختلف استان وجود داشته که هماکنون نیز به چشم میخورد؛ اما
نمیتوان کلمه کاخ را دربارة آنها به کار برد .بعضی از شهرها نظیر شهر سنندج در دورة صفوی دروازه داشتند؛ اما امروزه اثری
از این دروازهها در سایر نواحی استان نیست و درنتیجه نمیتوان مطالب مستدلی در اینباره بیان کرد.
برجها
استان کردستان به نسبت سایر استانهای کشور و بهویژه مناطق مرکزی برجهای تاریخی معروفی ندارد .تنها بخشی از استان
که از این لحاظ چشمگیرتر است ،منطقه بیجار در قسمت شمالشرق استان است که تاکنون چندین برج تاریخی در این منطقه
شناسایی و مستند شده است .به نظر میرسد که دلیل اصلی وجود و تمرکز برجها در این قسمت از استان ،قرارگیری منطقة بیجار
در مسیر باستانی راه سلطانیه باشد.
در بخش شمالی شهرستان بیجار و هممرز با استان زنجان ،تعدادی برج وجود دارد که کارکرد آنها بهطور دقیق مشخص
نیست .بیشتر این بناها در منطقة نسبتاً کوچک و در پنجاه کیلومتری جنوبغرب زنجان ساخته شدهاند و علیرغم اینکه
ازلحاظ معماری ،فضای محدودی دارند؛ اما ابعاد آنها بهعنوان یک مقبره بزرگ است (سوئینی .)77 :1388 ،نقشة این بناها
دایرهایشکل است که گنبدی دوپوسته بر فراز آنها قرار دارد .از برخی از گنبدها تنها یک پوسته (آهیانه) باقی مانده و گنبد
بیرونی بنای اصلی از بین رفته است .این بناها ،مدخل ورودی کمارتفاعی از جنس لاشهسنگ دارند و تنها برج اشقون بابا
