Page 38 - تاریخ، فرهنگ و هنر استان کرمانشاه
P. 38
تاریخ،فرهنگوهنراستانکرمانشاه
مقاله حاضر درصدد است با تکیه ب ر منابع کتابخانه‌ای دست اول و تحقیقات جدید و به روش
توصیف و تبیین مدارک به تبیین این موضوع بپردازد.
.2عوامل مؤثر بر موقعیت جغرافیایی وتجاری کرمانشاه در دورة قاجار
.1-2حکومت خاندان دولتشاه
ایالت کرمانشاه در اوایل دورة قاجار در پی حکومت محمدعلی میرزا دولتشاه ،شاهد
عمران وآبادی بود .شهرنشینی رؤسای ایلات کرمانشاه و تنوع جمعیتی‌آن ب هویژه پس از
انتقال قدرت از خاندان کرد زنگنه به محمدعلی میرزا دولتشاه و روابط حسنه بین متنفذان
محلی و حکومت باعث گسترش شهر و شهرنشینی و توسعه اقتصادی منطقه شد (کلهر و
تا جعینی )29 :1391 ،ب هطوری‌که می‌توان اذعان داشت که بازگشت به رونق گذشته کرمانشاه
در دورة محمدعلی میرزا دولتشاه اتفاق افتاد (گروته .)92 :1369 ،منابع دیگر نیز ب هآبادی و
عمران کرمانشاه در اوایل دولت قاجار و میرزا محم دعلی دولتشاه اشاره‌دارند (شیروانی ،بی‌تا:
.)462حتی فرزندان دولتشاه در دوره‌های بعدی در عمران این شهر کوشیدند .امام قلی‌میرزا
عمادالدوله حاکم کرمانشاه (1292-1268ق) بازرگانی و صنعت شهر را رونق داد و ایالت را از
قید مالیات‌های سخت و بی‌مورد رهایی بخشید؛ در این مقطع در این شهر صنعت زرگری و
نقر‌هکاری رواج داشت (بایندر1.)401 :1370 ،
.2-2موقعیت راهبردی کرمانشاه برای قدرت‌های جهانی به‌عنوان معبری برای ورود
به فلات ایران
کرمانشاه از ایام قبل همواره منطقة تجاری مهمی در مسیر شبکة بازرگانی زمینی به‌شمار
می‌رفت .مسیری که از طریق آن اقلام تجاری از شرق از جمله چین وآسیای جنوب‌شرقی
به مقصد بازارهای‌غرب آسیا و اروپا صادر می‌شد .موقعیت جغرافیایی کرمانشاه همواره این
ایالت را به نقط های راهبردی در مبادلات تجارت داخلی و خارجی مبدل ساخت.
در حوزه تجارت خارجی ،یکی از شریا نهای تجاری بزرگ ایران در این دوره ،از بغداد
به طرف شمال تا ایالات همدان و کرمانشاه و از آنجا به تهران بود (عیسوی .)237 :1362 ،در
.1با این‌حال گزارش‌هایی از نارضایتی و اعتراض مردم نسبت به حکمرانی عمادالدوله در دست است (ن .ک:
شهریار جاده‌ها.)49 :1372 ،
36
