Page 13 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 13
بناها ،آثار و اشیای باستانی و تاریخی12 /
.2پل َقجور (گُل قشلاق)
بزرگترین پل استان کردستان پل َقجور یا ُگل قشلاق است .این پل در پنجاه کیلومتری شهر بیجار قرار دارد که بر روی رودخانة
قزلاوزن ،نزدیک روستای َقجور از توابع شهرستان بیجار و در مسیر جادة پر رفتوآمد زنجان -بیجار واقع شده است .طول پل
104متر ،حداکثر ارتفاع آن 12متر و عرض گذرگاه آن نیز 6/5متر است .این پل چهار دهانة نسبت ًا بزرگ با قوسهای جناغی
دارد و در ساخت آن از سنگ ،ملاط ساروج،آجر ،گچ و مصالح ساختمانی استفاده شده است .پل َقجور چشمههای کوچکتری
در دو طبقه دارد و در ساخت پایههای آن ،سنگهای حجاری شده به کار رفته است.
پل قجور ازنظر قوس و ساختار کلی با پل میانه در استان آذربایجانشرقی مقایسه میشود که در دورة ایلخانی ساخته
شده است .پل قجور از شاهکارهای معماری پلسازی در این منطقه به شمار میآید .این پل نشانگر اهمیت مسیر ارتباطی
منطقة کردستان با سایر مناطق همجوار است و گویا پس از احداث آن ،منطقة آذربایجان و بهویژه شهر سلطانیه ،رونق و
شکوفایی زیادی پیدا کرده است (همان.)263 ،
.3پل قشلاق
پل قشلاق در شرق شهر سنندج و بر روی رودخانهای به همین نام ساخته شده است .تاریخ دقیق احداث پل مشخص
نیست؛ اما براساس ساختار معماری آن به نظر میرسد که قدمتش به دورة صفویه برگردد .بر سینة کوه مجاور پل،
سنگنبشتهای دیده میشود که حکایت از مرمت پل در تاریخ 1284ه.ق در زمان ناظم الایاله میرزا غلامحسنخان دارد .این
پل در زمان اماناللهخان اردلان نیز بهطورکلی تعمیر و مرمت شده است .پل قشلاق ،شش متر پهنا ،هشتاد متر طول و شش
دهانه دارد .میانگین ارتفاع پل از سطح رودخانه حدود یازده متر است (همان .)264 ،دهانههای طاقها جناغی هستند و عرض
آنها از شرق به غرب در حال افزایش است .در دو سوی معبر پل ،دو جانپناه با ارتفاع نیم متر تعبیه شده است .کف پل
سنگفرش بوده و پایههای پل نیز از دو طرف آببرهای مثلثیشکل دارند .این پل در مسیر ارتباطی سنندج -همدان
احداث شده و ساختمان اصلی آن بهجز پایهها ،با آجر کار شده است.
.4پل فرهادآباد قروه (پل امیر)
پل فرهادآباد در فاصلة پانزده کیلومتری شمالغربی شهرستان قروه و در روستای فرهادآباد قرار دارد .این پل در مسیر
جادة قدیمی بیجار و بر روی رودخانة بای َتمر احداث شده است .تاریخ دقیق احداث پل فرهادآباد نیز همانند پل قشلاق
سنندج مشخص نیست؛ اما به نظر میرسد تاریخ ساخت آن به دورة صفوی بازمیگردد .دلیل نامگذاری این پل به فرهادآباد،
مرمت پل بهدستور فرهاد میرزا معتمدالدوله است که حاکم وقت کردستان در دورة زندیه بوده است .در دورههای بعد ،پل
را امیرعلایی نیز مرمت کرد و به همین دلیل به پل امیر هم شهرت دارد .طول پل در حدود هشتاد متر است و هشت دهانه
دارد که چشمههای وسط ،بزرگتر از سایر دهانهها هستند .نوع قوس دهانهها عموماً جناقی یا تیزهدار است .پایههای پل
