Page 16 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 16
/15استان کردستان
.3حمام دو خزینه
حمام دو خزینه در مجاورت موزة سنندج ،روبروی عمارت امینالاسلام و در کنار رودخانة قدیمی درهبیان (بلوار
کردستان) قرار دارد که هماکنون بر اثر احداث بلوار کردستان ،بخشهای عمدهای از آن بهجز خزینه و خلوتیها تخریب
شده است .این حمام یکی از حمامهای بسیار زیبا و بزرگ شهر سنندج است و بهدلیل دو خزینة آب ،به حمام دو خزینه
مشهور است .حمام در قرینه با لاشهچینی ،دیوار سنگی ،ملاطهای آبی و آهکی ساخته شده است .امروزه با تلاش کارکنان
ادارة میراث فرهنگی ،امکان بازسازی و احیای حمام فراهم شده و فضاهای آن براساس اسلوب اصلی بازسازی شده است.
ظاهر ًا تمام قسمتهای حمام ،تزئینات پرکار آهکبری ،اسلیمی و نقوش حیوانی دارند .زمان دقیق ساخت این حمام
مشخص نیست؛ اما با استناد به نوع آهکبریهای آن که مطابق با آهکبری حمامهای دورة قاجار در شهر سنندج است،
احتمال میرود که این حمام نیز در دورة قاجار ساخته شده باشد.
.4حمام خلیفه فتاح
حمام خلیفه فتاح در ضلع شمالی بازار قدیمی شهر سنندج قرار دارد .این حمام نیز همانند سایر حمامهای دورة قاجار،
فضای ورودی ،سربینه ،میان در خلوتی ،خزینه و آتشخانه دارد .ازجمله خصوصیات بارز در ساخت این بنا ،چرخش حدود
نود درجهای راهروها از ورودی به سربینه و گرمخانه است که متأثر از ویژگیهای اقلیمی منطقه ایجاد شده است .نوع
طاقها ،نیمدایرهای و گهوارهای است و نحوة انتقال پلان هشتضلعی به پایة گنبد بینه و گرمخانه ،معماری منحصربهفردی
را به نمایش میگذارد .سطوح دیوارها و سقف با سیمانسفید پوشیده شده است .بهدلیل رعایت قوانین بهداشتی ،کاشی و
سرامیکهای حمام برداشته شده که این امر ناهمگونی بافت معماری را در پی داشته است .درنتیجه این حمام در وضعیت
کنونی فاقد تزئینات است و بعید به نظر میرسد که این شکل ابتدایی آن باشد .این حمام تاکنون کارایی خود را حفظ کرده
و مورد استفادة عموم قرار دارد (همان.)237 :1392 ،
.5حمام شیشه
حمام شیشه در ضلع شمالی بلوار کردستان و مجاور پل و مسجد ملاویسی قرار دارد و از بناهای عمومی و قدیمی شهر سنندج
به شمار میآید .این حمام فضاهای ورودی ،هشتی ،سربینه و حمام گرم با ستونهای سنگی دارد و سکوها ،آبنمای بخش حمام
گرم و سرد ،خزینه و خلوتی بنای آن ،معماری ویژهای را به نمایش میگذارد .ورودی حمام زنانه در کوچة مجاور حمام قرار دارد.
وجهتسمیة حمام به شیشههای رنگی در و پنجرههای آن باز میگردد که آثار زیادی از آنها برجای نمانده است.
تزئینات آهکبری از دیگر ویژگیهای این بنا بوده و شامل نقوش مختلف گیاهی و جانوری است .به احتمال زیاد ،این حمام
نیز در دورة قاجار بنا شده است .هرچند بنای حمام در ضلع شمالی رودخانة درهبیان واقع شده و راه صعبالعبوری داشته ،بااینحال
تا چند سال گذشته بخش عمدهای از ساکنان محل قطارچیان از آن استفاده میکردند (همان.)118 :1381 ،
