Page 17 - فصل سوم-بناها، آثار و اشیای باستانی و تاریخی/ استان کردستان
P. 17
بناها ،آثار و اشیای باستانی و تاریخی16 /
.6حمام عمارت آصف دیوان
در داخل عمارت آصف دیوان در شهر سنندج ،حمام کوچکی قرار دارد که یکی از زیباترین حمامهای این منطقه است .این
بنا مانند سایر حمامهای استان کردستان است؛ اما در مقیاس کوچکتر ساخته شده و ورودی ،محل انتظار ،حمام سرد ،رختکن،
میان در حمام گرم ،خزینه ،خلوتی ،تون ،سرویس بهداشتی و فضای اضافی برای منبع آب دارد .همچنین در آن شش سرستون
سنگی با تزئینات طنابی دیده میشود و از تزئینات آهکبری پرکار ،کاشیهای خشتی آبیرنگ ،حجاری بر سرستونها و
ستونهای سنگی برخوردار است .گفتنی است ،تزئینات طنابی ستونها و مقرنس سرستونها از ویژگیهای منحصربهفرد این حمام
است .این بنا شخصی بوده و خانوادة آصف از آن استفاده میکردند (همان .)246 :1392 ،امروزه حمام عمارت آصف دیوان تغییر
کاربری داده و بهعنوان موزة مردمشناسی (خانه کرد) استفاده میشود.
.7حمام عمارت ملالطفالله شیخالاسلام
در مجموعه عمارت ملالطفالله شیخالاسلام سنندجی ،که زمانی محل ادارة میراث فرهنگی ،صنایعدستی و گردشگری استان
کردستان بود و هماکنون موزة باستانشناسی سنندج است ،حمامی قدیمی وجود دارد که در بخش اندرونی و در زیرزمین ضلع
غربی عمارت قرار گرفته است .این حمام ،ورودی ،حمام سرد ،حمام گرم ،تون ،خزینه و خلوتی دارد .در کفسازی آن از سنگ
مرمر استفاده شده است .باتوجهبه مکانیابی عمارت ،این حمام در شیبی قرار گرفته که در نمای بیرونی ساختمان ،بهصورت
سکوسازی جلوه مینماید .همچنین ،این بنا تزئینات آهکبری و کاشیکاری خشتی دارد که در آهکبریهای پرکار آن از
نقوش هندسی ،اسلیمی و جانوری استفاده شده است .حمام ،همزمان با مجموعة عمارت در دورة قاجار ساخته شده و تحت
تملک خانواده شیخالاسلام سنندجی بوده که بعدها خانوادة حبیبی پس از تملک عمارت از آن بهرهمند شدند (همان.)252 ،
.8حمام قَصلان
روستای قَصلان در مسیر قدیمی دینور -زنجان و در پنج کیلومتری شمال شهر قروه قرار دارد .سرچشمة رودخانة شور و
تپة باستانی بزرگ آن ،از عملکرد وسیع مرکزی َقصلان در دورههای تاریخی حکایت دارد .تاریخ ساخت این حمام در دورة
قاجار و زمان حاکمیت اماناللهخان ،والی کردستان بوده است .در کتب تاریخی محلی نیز به این موضوع اشاره شده است .حمام
زیبا و بزرگ قصلان در سال 1255ه.ق تعمیر شد.
این حمام بخشهای مختلفی مانند هشتی ،حمام سرد ،میان در حمام گرم ،خلوتیهای خصوصی و عمومی ،خزینه و تون دارد.
بنای حمام ،تزئینات منحصربهفرد آهکبری با طرحهای گیاهی ،هندسی ،انسانی و حیوانی دارد که در نوع خود بسیار بااهمیت بوده
و با تزئینات آهکبری حمام خان در سنندج مقایسه میشود .این حمام در کنار قلعه عمارت و باغی بزرگ درنهایت استحکام
ایجاد شده است .حمام َقصلان ازنظر نوع نقشة ساخت ،نقوش و طرحهای آهکبری ،در نوع خود بینظیر است و ترکیب فضاهای
آن ،نشان از توجه معمار و آرایهپرداز آن به استفاده از فنون و ترفندهای خاص معماری دارد (همان.)253 ،
