Page 18 - فصل چهارم-آداب و رسوم/ استان کردستان
P. 18
آداب و رسوم18/
«باَنه َمه ر» بهمعنی رفتن دام به ییلاق است .این ماه نام سومی هم دارد؛ «شصته باران» یعنی بارانی که در شصتمین روز بهار میآید.
خردادماه را « ُجو َزه ر َدان» میگویند که دلیل آن زرد شدن رنگ پوشش گیاهی منطقه و رستنیها ازجمله جو است .تیرماه را «پوش
َپه ر» مینامند .دلیل این نامگذاری جدا کردن کاه (پوش) از دانه گندم در این ماه است .اهالی بومی معتقدند که در این ماه ،گاو و
گوسفندان دچار مرگومیر میشوند؛ از اینرو نام دیگر این ماه «مردارمانگ» است .مردادماه را «گَه لاویژ» میگویند« .گه لاویژ»
نام ستارهای است که یک بار در مردادماه و بار دیگر 45روز پس از شروع زمستان در آسمان پدیدار میشود .البته معنی
دیگر «گه لاویژ» ،تودة محصول است.
نام شهریورماه در تقویم کردی « َخه رمانان» است .این ماه مصادف با جمعآوری علوفه و در خرمن گذاشتن و خرمنکوبی
است .مهرماه را «رَه ز بَه ر» مینامند« .به ر» بهمعنی میوه و ثمر است .این ماه را باتوجهبه فصل چیدن خوشههای انگور نامگذاری
کردهاند .آبانماه را «خَه َزه ل َوه ر» مینامند که بهمعنی خزان و برگریزان است .شکارچیان این ماه را «کوییوار» نیز مینامند و
بهمعنی ماهی است که کبکها به نواحی گرمسیری کوچ میکنند .آذر را «سه رما َوه ز» میگویند که بهمعنی فرارسیدن ایام سرد
سال است .دیماه را «بَه فران بار» میگویند که بهمعنی ماهی است که در آن بارش برف شروع میشود .بهمنماه را «ری َبه ندان»
مینامند .یعنی ماهی که در آن بهدلیل بارش بیش از حد برف راهها بسته میشود .و اسفندماه را « َره َشه ِمه» مینامند .ره شَ در
کردی بهمعنی رنگ سیاه است .عدهای معتقدند که در این ماه سیاهی از دل برفها بیرون میآید .در برخی مناطق کردستان به
این ماه «نوروز ماه» نیز میگویند که در آن کمکم مقدمات شروع فصل کشاورزی آغاز میشود (همان.)71-67 :1381 ،
