Page 11 - فصل ششم-ورزش و بازی های محلی/ استان کردستان
P. 11
/ 11استان کردستان
جفت ،شروعکننده بازی است ،پشت دو قطعهسنگ قرار گرفته و گروه مقابل به ردیف پشت سر هم در مقابل گروه
شروعکننده بازی قرار میگیرند .یک نفر از گروه شروعکننده چوبدستی بلندتر یا همان «سَه چو» را زیر « َال» قرار داده و
با تکرار چندینباره این کلمه شروع بازی را به گروه مقابل اعلام میکند .پس از اعلام آمادگی به دستة مقابل ،شخص چوب
بهدست با تمامی نیروی خود با « َسه چو» « َال» را به هوا پرتاب میکند و گروه مقابل باید تمامی توان خود را به کار گیرد که
قبل از اینکه «اَل» به زمین برخورد کند آن را در هوا بگیرد .درصورتیکه یک نفر از این دسته موفق به این کار شوند برنده
این دور از بازی شده و جای دو گروه عوض میشود؛ اما در صورتیکه گروه مقابل موفق به گرفتن « َال» در هوا نشود ،در
همان نقطهای که چوب به زمین خورده است اعضای این دسته جمع شده و پس از مشورت تصمیم میگیرند که یک نفر از
آنها « َال» را بهسمت دو قطعه آجر و یا سنگی که از آن نقطه پرتاب شده است نشانه برود و سعی کند ال را به آنها بزند .در
صورت برخورد « َال» به دو قطعهسنگ بازهم گروه مقابل علیرغم اینکه نتوانسته آن را در هوا بگیرد برنده بازی شده و
جای دو گروه عوض میشود؛ اما اگر گروه مقابل نتواند یکی از این دو کار را انجام دهد ،گروه شروعکننده بازی درجایی که
« َال» فرود آمده اختیار دور کردن آن را با سه ضربة متوالی با « َسه چو» دارد .بعد از ضربة سوم در هر جا « َال» فرود آمد ،هر
شش نفر گروه بازنده باید به اندازه مسافتی که «اَل» از نقطه شروع بازی (دو قطعه آجر) دور شده به گروه برنده سواری و یا
بهاصطلاح «کولی» بدهند .بعد از این سواری دوباره دو گروه آرایش گرفته و گروه برنده پشت دو قطعهسنگ قرار گرفته و
گروه بازنده نیز پشت سر هم و بهصورت قطاری قرار میگیرند .نفر دوم از گروه برنده پشت «اَل» قرار گرفته و دور دوم این
بازی شروع میشود.
سه قَلا :این بازی شش نفر بازیکن دارد که به گروههای یک و دو نفره تقسیم میشوند .در فاصله حدود ًا بیستمتری
از هر گروه سه قطعهسنگ نزدیک به هم که قلعه نامیده میشوند رویهم چیده شده و از هر گروه یک نفر بهعنوان سرگروه
انتخاب میشود .برای شروع بازی سرگروهها قرعه میاندازند .گروه شروعکننده امکان پرتاب سه قطعهسنگ را بهسوی قلعه
مقابل دارد ،بهطوریکه هر نفر یک پرتاب دارد .هرکدام از این سه نفر به قلعه مقابل خود بزند برنده بازی شده و نفرات
گروه به قلعة مقابل که موفق به زدن آن شدهاند میروند .نفرات تیمی که قلعة آنها مورد اصابت قرارگرفته باید به گروه برنده
سواری بدهند؛ اما اگر پرتاب هر سه نفر به قلعه مقابل برخورد نکند همزمان با پرتاب نفر سوم ،هریک بهسمتی فرار کرده
و سه نفر گروه مقابل آنها را دنبال کرده و هرجا موفق به گرفتن آنها شوند ،گروه بازنده موظف به سواری دادن آنها تا پای
قلعة خود هستند.
قَمچان (یهقل دوقل) :این بازی درواقع یک دوئل است .برای شروع بازی تعداد دوازده قطعهسنگ صاف و کوچک
به اندازه یک سکه انتخاب میکنند و با قرعهکشی ،شروعکنندة بازی مشخص میشود .شخص شروعکننده سنگها را به هوا
پرتاب کرده و از میان این دوازده قطعهسنگ ،یک و یا چند قطعه از آنها را در هوا میگیرد ،سپس برای برداشتن سایر
سنگها از زمین ،یکی دیگر از سنگها را به هوا پرتاب کرده و بهسرعت تا برگشت سنگ پرتابشده سعی میکند تمامی
سنگهای کف زمین را نیز جمع کند .اگر بتواند همزمان تمامی سنگهای کف زمین را همراه سنگ پرتابشده به هوا جمع
کند ،برندة بازی خواهد شد و در غیر این صورت جای خود را با نفر مقابل عوض میکند.
جوراب بازی (گوروا بازی) :ازجمله مهیجترین بازیهای سنتی و بومی کردستان که هنوز هم رواج زیادی در میان
ساکنین دارد ،بازی جوراب بازی است .این بازی مخصوص فصول سرد سال و شبهای طولانی پاییز و زمستان است .این
بازی نیز یک بازی گروهی است و در دو گروه پنج و شش نفره صورت میگیرد .برای انجام این بازی ،تعداد پانزده لنگه
