Page 13 - فصل ششم-ورزش و بازی های محلی/ استان کردستان
P. 13
/ 13استان کردستان
بزنند و یا اینکه نفرات گروه مقابل توپ را در هوا بقاپند و بهاصطلاح « ُگل» بزنند که در این صورت جای دو گروه عوض
میشود .شباهت زیادی بین این بازی و بازی الکدولک وجود دارد و تنها تفاوت در توپ مورداستفاده بازی است (تحقیقات
شخصی نگارنده.)1387 ،
هفتسنگ :یکی دیگر از بازیهای سنتی و بومی کردستان که البته در سایر نقاط ایران نیز انجام میشود ،بازی
هفتسنگ است .این بازی نیز بهصورت گروهی و متشکل از دو گروه پنج تا شش نفره است .وسایل این بازی شامل هفت
قطعه تختهسنگ صاف و کوچک که بتوان آنها را رویهم سوار کرد و یک توپ کوچک است .بعد از قرعهکشی و
مشخصشدن گروه شروعکنندة بازی ،نفرات گروه ،دور هفتسنگی که رویهم قرار داده شده جمع میشوند و گروه مقابل
با رعایت فاصلهای از هفت سنگ آرایش گرفته و توپ را بهسوی هفتسنگ نشانه میروند .این دسته سعی میکنند که
توپ آنها به هفتسنگ برخورد کند .هر وقت توپ آنها به هدف برخورد کرد ،بازی شروع میشود و معمولاً تعدادی
سنگ پایین میریزد که این گروه باید آنها را در جای خود قرار دهند؛ گروه مقابل که دور هفتسنگ جمع شده ،توپ را
در اختیار داشته و بهسمت هرکسی که قصد قراردادن سنگها را رویهم دارند نشانه رفته و اجازه این کار را نمیدهند.
درصورت برخورد توپ به کسی که این قصد را دارد ،وی از جریان بازی خارج میشود .گاهی نیز توپ به شخصی نمیخورد
و نفرات گروه مقابل میتوانند بهراحتی قطعات سنگ ریختهشده را رویهم گذاشته و با گفتن کلمة هفتسنگ پیروزی خود
را اعلام کنند و جای دو گروه عوض میشود (قزلایاغ.)531 :1379 ،
سَه َوته َسه ری :این بازی شباهتهایی با بازی «زو یا کبدی» که در دیگر نقاط ایران نیز انجام میشود دارد .بازی بیشتر
در نقاط روستایی رواج دارد و تا همین چند سال اخیر نیز بسیار موردتوجه روستاییان منطقه بود .یکی از بازیکنان روی
زمین نشسته و یک نفر بهعنوان محافظ بالای سر او قرارمیگیرد .بقیة بازیکنان که تعداد آنها حدود چهار نفر است ،دور
این دو نفر جمع شده و بایستی تلاش کنند که نفر نشسته را لمس کنند .ولی نفر محافظ کاملاً مواظب است که با پا و دست،
هرکسی را که قصد لمس کردن فرد نشسته را دارد بزند و از جریان بازی خارج کند؛ اما اگر یک نفر بتواند فرد نشسته را
لمس کند باقی بازیکنان نیز با هورا کشیدن بر سر و کول فرد محافظ ریخته و او باید جای خود را با فرد لمسکننده عوض
کند .شباهتهایی بین این بازی و بازی کبدی ،دیده میشود ولی ویژگیها و شرایط بومی خود را نیز داراست (تحقیقات
شخصی نگارنده.)1387 ،
.3قروه
پاکاری :در روستای ویهج از توابع قروه ،هنگام گردآوری محصول در پاییز کسانی که کار کشاورزی نمیکنند برای
آنکه توشة زمستان برای خود گردآوری کنند دست به این نمایش سیار میزنند .اینگونه افراد معمولاً نگهبان روستا،
سلمانی ،حمامی و خوشنشینها هستند.
یکی از آنها نقش مرد را بازی میکند و یکی هم زن میشود .یک نفر هم نقش میانجی را بازی میکند .آنها وارد خانة
روستاییان میشوند و بین زن و شوهر بر سر خرجی دعوا میشود .مرد ،زن را میزند و زن هم با چوبی بر سر شوهرش
میکوبد و او را نقش زمین میکند و میانجی میانه را میگیرد .در آخر مرد کیسهای را به وسط خانه میاندازد و صاحبخانه
بنا بر استطاعت خود آن را پر میکند و آنها کیسه را برداشته به خانة دیگری میروند.
