Page 14 - فصل هفتم-اماکن مذهبی و آئینی/ استان کردستان
P. 14
اماکن مذهبی و آئینی14/
اخص بناهای مذهبی به کار گرفته شده ،همانند سفالگری دارای ویژگیهای خاصی است که در مسجد قبای سنندج بهخوبی
خودنمایی میکند .نتیجة مهارت ،ذوق و سلیقة کاشیساز در مقام شیئی ترکیبی متجلی شده و هنرمند کاشیکار یا موزائیکساز با
کاربرد و ترکیب رنگهای گوناگون و یا در کنار هم قراردادن قطعات ریزی از سنگهای رنگین و برطبق نقشهای از قبل
طراحیشده ،به اشکالی متفاوت و موزون از تزئینات بنا دست یافته است که این یکی از ویژگیهای بارز و ارزندة مسجد قبا به
شمار میرود و جلوه و زیبایی خاصی را به نمای ساختمان بخشیده است .مسجد قبا ،چهار منارة بلند دارد که بهصورت متقارن در
چهار سوی مسجد قرارگرفتهاند .منارهها به رنگ سفید و سبز برپا شدهاند و بهوسیلة راهپلههایی ،دسترسی به انتهای آن امکانپذیر
است .نمای خارجی مسجد ،نظم بسیار ویژهای دارد که از ترکیب زیبای دو نوع سنگ گرانیت و پنجره بهره میبرد .تعدادی پله و
راهرو برای ورود به صحن اصلی شبستان وجود دارد.
در بدو ورود به شبستان اصلی ،آیات قرآن به اشکال زیبایی در سردر ورودی مسجد ،طاق محرابها و قوس گنبدها نقش
بسته و صحنة جذاب و فضایی توأم با معنویت و روحانیت را آفریده است .آرایش بسیار زیبای ستونهای مسجد ،جلوهای خاص
به شبستان داده است .هر ستون ،پایه و سرستون محکم به سبک شبستان مسجد دارالاحسان دارد که با شیارهایی که ابتدای ستون
را به سقف متصل میکند ،ساخته شده است .از زیباییهای کمنظیر مسجد قبا ،گنبد بزرگ آن است که به سبک معماری بسیار فنی
و منحصربهفرد دوران صفویه احداث شده است .در این سبک ،نور به شبستان اصلی و دیگر طبقات میرساند.
دور گنبد با آیاتی از قرآن کریم کاشیکاری شده است .قوس محراب ،تداعیکنندة مفهوم کریمة «الله نور السموات و الارض»
است .محراب به سبک دیگر نقاط مسجد از ترکیب نور ،هنر کاشیکاری و تزئینات هندسی بهره میبرد .در پایین شبستان،
کتابخانهای قرار دارد که جوانان و نمازگزاران از آن استفاده میکنند .در مجاورت آن نیز کلاسهای تدریس قرآن برای بانوان و
نوجوانان دایر است.
مسجد وزیر
این بنا در محلة قلاچهارلان از محلات قدیمی سنندج در خیابان شهدا و در ضلع غربی پارک شهدا قرار دارد .نقشة مسجد
بهصورت شبستانی است و با مساجدی همچون میرزا فرجالله و رشید قلعهبیگی مقایسه میشود .شبستان اصلی مسجد ،چهار ستون
چوبی با تزئینات ،سرستون و سقف چوبی دارد.
در ضلع جنوبی رو به قبله ،ایوان ستوندار چوبی قرار دارد و سبک معماری مساجد کردستانی در آن رعایت شده است.
در ضلع غربی مسجد ،محوطهای قرار دارد که به روش طاق و تویزه مسقف شده و محل دفن خانوادههای مشیر وزیری و
معتمد هاشمی است .بر روی سنگقبرهای این محوطه ،اشعاری به خط نستعلیق بسیار زیبا و نیز نقوش گل و گیاه حجاری
شده است .حیاط مسجد در ضلع جنوبی قرار دارد و آبنمایی دارد که آب قنات در آن جاری است .تاریخ دقیق ساخت
بنای مسجد مشخص نیست؛ اما شواهد و مدارک و مقایسة آن با نمونههای مشابه در شهر سنندج ،نشان میدهد که این مسجد
در دوران قاجار ساخته شده است.
